



















МАН-ын VIII бага хурлаар өвдөг шороодсон Гомбожавын Занданшатар, туг тойрсон Дашзэвэгийн Амарбаясгалан нарын дунд улстөрийн томоохон зодоон эхлэж, одоо даамжирсаар хүрээ хотгүй, хөдөө гадаадгүй л маргаж мэтгэж байх шиг байна. Энэ мэт зодоон ч яахав нам дотор болдог л зүйл. Харин МАН-ын зодоон АН-ыг тараачихаад байдаг гачлантай. Бараг л зүйл тогтол, хараал мэт. Энэ хараал АН-г дахин чиглээд буй.

Монгол Улсын 3 дахь Ерөнхийлөгч гэж хэлүүлэх дуртай 1997 оноос хойш төрийн ордонд "идээшсэн" Намбарын Энхбаяраас сурах зүйл АН-ын дарга Одонгийн Цогтгэрэлд маш их байна. Өнгөрсөн долоо хоногт АН-ынхан хуучцуул буюу 90-ээд оны улстөрчдөө цуглуулжээ. Улстөрч гэхэд зарим нэгд нь гоёдох ч тэднээсээ Одонгийн Цогтгэрэл дарга нь бид одоо яах вэ? “Үг” хайрла гэсэн бололтой. Үнэндээ тэднээс “үг” хайрла, та нар минь мэргэн ухаан сургаалиа бидэндээ захь гэх утгагүй. Ардчилсан Холбоо эвсэл 1996 онд УИХ-д 50 суудал авсан ч тухайн үеийн МАН-ын дарга Намбарын Энхбаярт далаараа тавиулж ёстой “наадуулаад” дууссан. Жудо бөхөөр бол далаараа цэвэр шидүүлж "Иппон" үнэлгээ алдаж, сөрөг хүчин яаж ажилладгийг ой тойндоо ортол “хичээл” заалгасан. Тиймээс улсын наадмын НЭГ-ийн даваанд өвдөг шороодсон бөхтэй адил улстөрд гарлаа-уналаа гэх түүхтэй ахмадуудаасаа ухаан хайрла, “Үг” сонсоё гэж явахын оронд ялсан аваргаас сургаал хайрла гээд АЮУШ хадаг ганцыг өвөртлөх нь илүү тустай байх нигууртай.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Нацагийн Багабанди Ерөнхийлөгч болж яваад орон гарч, түүнийг нь ашиглан Завхан аймгаас сонгогдон УИХ гишүүн болсон залуухан Намбарын Энхбаяр (Тухайн үед Н.Энхбаяр 39 настай, Одонгийн Цогтгэрэл өнөөдөр 50 настай) үнэндээ сөрөг хүчний ажлыг “түүхэн дээд” хэмжээнд хийж Ардчилсан Холбоо эвслийн Засгийн газрыг 3 удаа унагаж, 4 Ерөнхий сайд солиулж, үүрэг гүйцэтгэгч Цахиагийн Элбэгдоржийн Засгийн газрыг өнөөдрийн Гомбожавын Занданшатарын Засгийн газраас урт наслуулж байсан гээд бодохоор төрийн ордонд “идээшсэн” Намбарын Энхбаяр гэх хүнээр бахархахгүй байхын аргагүй.
Сөрөг хүчний найруулгыг 1996-2000 онд “ханатал” найруулсны хүчинд 2000 оны сонгуулиар Ардчилсан Холбоо эвслийг 1 суудалтай (өмнөх сонгуулиар 50 суудалтай байсан) болгож, Лхамжавын Гүндалайг од болгон 4 жилийг эхлүүлснээр 2005 онд өөрөө УИХ-ын даргаас Ерөнхийлөгч болж байсан түүхтэй. Сөрөг хүчний шилдэг удирдагчид намаа ингэж л удирддаг. Энэ түүхэн боломж өнөөдөр АН-ын дарга Одонгийн Цогтгэрэлд ирээд байна.
Намбарын Энхбаяр бол Монголын улстөрд аугаа аугаа. Ямар л аугаа биш дээ Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнийг унагахад ”шөвөг” халаасалж яваад хүү Энхбаярын Батшугараа сайд болгохов. Ийм ухаан гагц түүнээс л гарна!
Дашзэгвэгийн Амарбаясгалан сэтгүүлчидтэй хийсэн уулзалтаараа одоогийн Гадаад Харилцааны сайд Батмөнхийн Батцэцэг, Хүнс Хөдөө Аж Ахуй Хөнгөн Үйлдвэрийн сайд Жадамбаагийн Энхбаяр нарыг Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх рүү “хошуу худалдаж, хов зөөдөг” гэж ил тод зарласан. Магадгүй Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхэд тэд хов зөөж, хошуу худалддаг байж болох ч Туркменстаны Ерөнхийлөгч Сердар Бердымухамедов шиг “аугаа” Ерөнхийлөгч болж болно хэмээн итгүүлж шөвөгдсөн хүн Намбарын Энхбаяр байхыг үгүйсгэхгүй.
Гэхдээ Намбарын Энхбаяр МАН-д ямар нөлөөтэй тухай биш АН-ын дарга Одонгийн Цогтгэрэл улстөрд ямар “найруулга” хийхээс Ардчилсан Намын ирээдүй тодорхойлогдох тухай юм. Түүнд сайн сөрөг хүчин байх хичээлийг хэн зааж чадах, заах түүх байгаа тухай л хөндөж байна.
АН-ын дарга болсон Одонгийн Цогтгэрэл намын даргын хувиар анхны шалгуур нь уу эсвэл бурхан тэнгэр түүнд боломж олгож байна уу бүү мэд ямартаа ч МАН түүхэнд байгаагүйгээр хоёр талцаж, хуваагдаад ёстой бие биенээ “алахаас” буцахгүй байна. Дээр нь Намбарын болон Ухнаагийн хөвгүүд гал дээр тос, дайран дээр давс үсэргэж улам ч улайсган байгаа.
Азтай азтай гэхэд ийм том аз тохиох боломж сөрөг хүчний намын удирдагчид олдох нь ёстой л өдрийн од. Гэхдээ Ардчиллын тэнгэрт өдрийн од гялалзаж, Одонгийн Цогтгэрэлд алдах эрхгүй хувь оногдлоо. Ийм хувь тавилан тэртээ 30 жилийн өмнө нэг удаа Намбарын Энхбаярт заяасан. Тэр ч олдсон боломжийг гаргуун шүүрч НАР болон мандсан. Ерөнхий сайд, УИХ дарга, Ерөнхийлөгчийн алба хашсан түүхэн ганц хүн. Өнөөдөр ч хүүгээ сайд, дагалдагчид болон “амрагаа” УИХ гишүүн болгон өөрөө “үл үзэгдэх” цаасан хотын дарга хийж явна. Хэрвээ 1996 оны сонгуулиар яруу найрагч Очирбатын Дашбалбар 76 дахь гишүүн болж орж ирээгүй бол Ардчилсан Холбоо эвсэл Мэндсайханы Энхсайхан, Цахиагийн Элбэгдорж, Жанлавын Наранцацралт, Ринченнямийн Амаржаргал гэсэн 4 Ерөнхий сайд өндөглүүлж, Ардчиллын их удирдагч Санжаасүрэнгийн Зориг хэрцгийгээр алагдахгүй байлаа. Намын хагарал гэдэг ийм л харамсалтай түүхэн сургамжийг үлдээдэг. Өнөөдөр АН-ын дарга Одонгийн Цогтгэрэл ийм л түүхийн торгон ирмэгт зогсож байна.
Тухайн үед Ардчилсан Холбоо эвсэл муудаа биш харин сөрөг хүчний удирдагч Намбарын Энхбаяр эрх баригчдаар “тоглох” ухаан улстөрийн “найруулга” илүү байсан даа л байгаа юм. Ёстой нөгөө Хүргэн хүү кинон дээр Дэмбэрэл юм үзээгүйн болохоороо их л баярлаж байна хөөрхий гэж хадам аав нь хэлдэг шиг анх удаа төрийн эрх аваад Ардчилсан Холбоо эвсэлийнхэн “чихрэн дунд төөрсөн хүүхэд” шиг байсныг МАН-ын залуу дарга Намбарын Энхбаяр 2000 онд гаатай ашиглаж АН-ынханд гашуун түүх үлдээсэн.
Тиймээс л өнөөдөр АН-ын дарга Одонгийн Цогтгэрэл намынхаа явцгүй, яваагүй ахмад гишүүдийг биш харин Намбарын Энхбаяртай халз тулж “Аюуш” хадаг барих нь гарцаагүй зөв зам байж мэднэ.
Одонгийн Цогтгэрэл өнгөрсөн даваа гарагт мэдэгдсэн 3 зүйл болох
-Ерөнхий сайд болон УИХ-ыг даргыг огцруулах асуудлыг ХАМТАД нь хэлэлцэх
-Нэгдсэн хуралдааны санал хураалт болтол БАЙР СУУРИА НЭГТГЭЖ ОЛОН НИЙТЭД ЗАРЛАХГҮЙ
-Эрх баригч нам хоёр хуваагдсан үед цөөнхөөр УИХ-ын хуралдааныг даргалуулах
Гэх мэт “хүүхэд нохойн доог” болох зүйлээ ярьсаар, итгэсээр байвал удахгүй МАН-ын асуудал биш өөрийн чинь АН-ын дарга байх үгүйн тухай яригдаж мэдэх. Намын даргын асуудалд бол АН-ынхан МАН-ынхан шиг ужгирдаггүй бас нялцагнадаггүй.
Ардчилсан хувьсгалаас төрсөн цор ганц баатар Эрдэнийн Бат-Үүл МАН-ынхан Засгийг маань огцруулаад өг гээд ирэхэд ёстой огцруулдаг газар шүү гэж нийгмийн сүлжээгээр захиасаа илгээсэн. Ардчилсан Холбоо эвслийн нэг удирдагч байхдаа Намбарын Энхбаяраар яаж тоглуулснаа Эрдэнийн Бат-Үүл өнөөдөр ч “хар дардаг” байж магадгүй. Завсаргүй төр барих түүхэн боломжоо тэгэхэд АН алдсан юм.
Бүүр тамхины цэг дээр ярьсан яриа гээд нийгмийн сүлжээгээр шуугиад байгаа яриа болох УИХ-ын даргаар Бөхчулууны Пүрэвдоржийг тавьж, УИХ-ын дэд даргаар Ж.Баярмаа нарыг тавих тохироо хийж жижгэрч байгаа бол АН-ын дарга Одонгийн Цогтгэрэл тэгээд өөртөө л гомдож уйлах өдрөө даллаж суугаа ёр нь тэр биз.
Хэрэв Намбарын Энхбаяр АН-ын дарга байсан бол аль хэдийнэ Гомбожавын Занданшатарын Засгийн газрыг нялгадаад, дараагийн Засгийн газрыг өлгийтэй байхад өндийлгөхгүй ахиж нухаад 2027 онд Ерөнхийлөгчийн сонгууль, 2028 оны УИХ-д олонхи болох замаа засах байлаа.
Өнөөдөр МАН-ын дарга Дашзэвэгийн Амарбаясгалан манай намын Засгийн газрыг огцруулаад өгөөчээ гээд “АЮУШ” хадган дээр алтан боломж тавиад ирж байхад түшээд, өргөөд, дэмжээд өгдөг цаг болохоос хоосон сандал ширээний хойноос хөөцөлдөж, яс горьдсон гөлөгөн зангаар шүлсээ гоожуулж суудаг цаг биш. АН-ын даргаасаа буух гээгүй л бол “алсаа хар”.
АН-ын дарга Одонгийн Цогтгэрэлээ Намбарын Энхбаяраас суралц, нэмээд хүн ойлгогдохоор ярьж сур. Ер нь бол танд сурах зүйл их байна. Аугаа Маргарет Тетчер (Линкольншир нутгийн аялга) өөрийн аялга, ярианы өнгөө зориудаар засаж хөгжүүлснийхээ дараа Их Британийн ард түмнийг өөртөө итгүүлж Аугаа Ерөнхий сайд болсон байдаг.










