



















2025 оны 6-р сарын 12-нд Энэтхэгийн Ахмадабад хотын "Сардар Валлабхай Пател" олон улсын нисэх онгоцны буудлаас хөөрөөд удалгүй осолдсон "Air India" компанийн "Boeing 787 Dreamliner" онгоцны осол нь сүүлийн арван жилийн хамгийн олон хүний аминд хүрсэн агаарын осол байлаа. Онгоц хөөрснөөс хойш дөнгөж 30 секундын дараа эмнэлгийн коллежийн хоолны танхим руу унаж дэлбэрсэн бөгөөд онгоцонд ниссэн 260 хүн, коллежийн 19 хүн газар дээрээ амь үрэгдсэн юм. Зөвхөн нэг зорчигч л амьд үлдсэн.
Энэтхэгийн Онгоцны Ослын Мөрдөн Байцаах Товчоо (AAIB) 7-р сарын 12-нд буюу ослоос яг нэг сарын дараа урьдчилсан тайлангаа нийтэлсэн ч тодорхой дүгнэлт гаргаагүй бөгөөд олон нийтийн дунд ихээхэн эргэлзээ төрүүлээд байна.

Тайланд дурдсанаар онгоц хөөрсний дараа хэдхэн секундын дотор түлшний хангамж тасарсан бөгөөд нисэх зурвасын хил даваагүй байхад хүчдэл унаж эхэлжээ. Түлшний хяналтын унтраалгууд (fuel-control switches) унтарсан байсан нь онгоцны аюулгүйн механизмаар хаалттай байх ёстой тул санаанд оромгүй явдал байв.
Хар хайрцагнаас авсан бичлэгээс зөвхөн нэг мөр яриа дурдагдсан ба нисгэгчдийн нэг нь түлшийг яагаад тасалсан талаар асуухад нөгөө нь "Би таслаагүй" гэж хариулсан байна.
Осол болсон өдөр 32 настай туслах нисгэгч Клайв Кундер онгоцыг жолоодож байсан бол 56 настай ахлах нисгэгч Сумит Сабхарвал холбоо, системийн хяналт зэргийг хариуцаж байжээ. Тэд хоёулаа туршлагатай, шаардлагатай бүх шинжилгээнд тэнцсэн хүмүүс байв. Сабхарвал нийт 15,638 цаг, үүнээс 8,596 цагийг 787 дээр, Кундер 3,403 нислэгийн цаг, үүнээс 1,000 гаруйг цагийг Dreamliner дээр хийгээд байжээ.
Гэвч энэхүү богино яриаг зарим хүмүүс нисгэгчийн алдаа эсвэл санаатайгаар осол гаргасан гэсэн хэлбэрээр тайлбарласан нь мэргэжлийн холбоодыг бухимдуулсан байна.
Энэтхэгийн Иргэний Нисгэгчдийн Холбоо ням гарагт мэдэгдэл хийж, "Нисгэгчийн амиа хорлолт" гэх таамаглалуудыг "ёс зүйн ноцтой зөрчил, мэргэжлийн нэр хүндэд халдсан" гэж нэрлэсэн байна.
Мөн Энэтхэгийн Нисгэгчдийн Холбоо (ALPA India, 800 гишүүнтэй) мөрдөн шалгалтыг "нисгэгчдийг буруутгахаар чиглүүлж байна" хэмээн буруутгаж, энэхүү гүтгэлгийг эрс эсэргүүцэж буйгаа илэрхийлжээ.
Их Британийн Баккингэмширийн Их Сургуулийн агаарын ажиллагааны ахлах багш, нисгэгч асан Марко Чан:
“Урьдчилсан тайлан бол үйл явдлын хугацаа, анхны физик нотолгоо, хар хайрцагны дата зэргийг бүртгэх зориулалттай болохоос дүгнэлт хийх ёсгүй.”
“Хар хайрцаг дахь нэг мөр яриа бол нисгэгчийн алдаа гэдгийг нотлох хангалттай үндэслэл биш.”
“Унтраалгууд яагаад шилжсэн нь – хүний, механик эсвэл цахилгааны алдаа эсэх нь тодорхойгүй.”
Чанын хэлснээр:
“Түлшний хяналтын унтраалгуудыг буруу байрлуулсан, эсвэл эвдэрсэн байж болзошгүй.”
“Эсвэл бүр техникийн хувьд зөв суурилуулсан байсан ч буруу дохио өгсөн байх магадлалтай.”
“Эцсийн үнэлгээ хийхийн тулд эд ангийн лабораторийн задлан шинжилгээ, туршилт хэрэгтэй.”
2018 онд АНУ-ын FAA агентлаг Boeing 787 зэрэг загваруудад түлшний унтраалгын хамгаалалтыг шалгахыг зөвлөсөн боловч энэ нь заавал биелүүлэх шаардлага биш байсан тул "Air India" компани хэрэгжүүлээгүй байна. Гэсэн ч осолдсон онгоцонд энэ төхөөрөмжийг 2019, 2023 онуудад сольсон гэж засварын баримтад тэмдэглэгдсэн ажээ.
"Boeing" болон "Air India" компаниуд аль аль нь энэ мөрдөн шалгалтаас ихээхэн хамааралтай. "Air India" өнгөрсөн жил "Vistara" компанитай нэгдэн нэр хүндээ сэргээхээр ажиллаж байсан бол Boeing компани сүүлийн жилүүдэд 737 Max онгоцны олон ослоос үүдэн асуудалтай байгаа билээ.
Америкийн FAA болон Boeing хамтран мэдэгдэл гаргаж, түлшний унтраалгын түгжээ "аюулгүй" хэмээн мэдэгдсэн ч Энэтхэг, Өмнөд Солонгос зэрэг улсууд эдгээр төхөөрөмжийг шалгахыг шаардсан байна.
Агаарын ослын зөвлөх Бернард Лавелл:
“Энэ тайлан бол яг юу болсон бэ гэдгийг тэмдэглэх зорилготой.”
“Яагаад болсон бэ гэдгийг хожим тодруулна. Үнэн рүү хүрэхийн тулд хэдэн сар, жил шаардлагатай.”
Марко Чан дүгнэж хэлэхдээ:
“Хамгийн ноцтой ослуудын ард системийн гүнзгий доголдол нуугддаг.”
“Хэрэв буруутанг урьдчилан зааж нэрлэвэл бид тэр доголдлыг анзаарахгүй өнгөрч болзошгүй.”











