НҮБ-ийн Олон улсын шүүх Мьянмарын "Геноцид"-ын хэргийг 2026 оны нэгдүгээр сард шүүнэ

НИЙТЭЛСЭН:

2025-12-20 15:30

Товч агуулга

-Гамби улсын гаргасан нэхэмжлэхийн дагуу, Мьянмар улс байр сууриа 1-р сарын 12–29-ний хооронд танилцуулна.

-Шүүх ховорхон тохиолддог хаалттай хаалганы цаадах гэрчийн сонсгол товлов.

-Гарч болох шийдвэр нь Газын асуудлыг оролцуулан ирээдүйн геноцидын хэргүүдэд чиг баримжаа өгч магадгүй.

Баасан гарагт Нидерландын Гаага хот дахь НҮБ-ын Олон улсын дээд шүүх (ICJ) Мьянмар улсыг лалын шашинт цөөнх болох рохинжа үндэстний эсрэг геноцид үйлдсэн хэмээн буруутгаж буй түүхэн ач холбогдолтой хэргийг 2026 оны 1-р сарын 12–29-ний хооронд хэлэлцэнэ гэж тус шүүхээс мэдэгдлээ.

Энэхүү шүүхийн ажиллагаа нь Өмнөд Африк улс Израилийн эсрэг Газын дайны хүрээнд гаргасан геноцидын хэрэгт нөлөөлөхүйц жишиг тогтоож болзошгүй гэж ажиглагчид үзэж байна.

Учир нь "ICJ" сүүлийн арав гаруй жилийн хугацаанд анх удаа геноцидын хэргийг агуулгынх нь хувьд (merits) бүрэн хэлэлцэх гэж буй тохиолдол юм.

Сонсголын эхний долоо хоногт, лалын шашинтнууд зонхилсон Баруун Африкийн улс болох Гамби 1-р сарын 12–15-нд өөрийн нэхэмжлэлийн үндэслэлийг танилцуулна.

Исламын хамтын ажиллагааны байгууллага (OIC)-ын дэмжлэгтэйгээр Гамби 2019 онд ICJ-д уг хэргийг үүсгэн, Мьянмар улсыг рохинжа үндэстний эсрэг геноцид үйлдсэн хэмээн буруутгасан юм.

Мьянмар улс геноцид үйлдсэн гэдгээ няцааж ирсэн бөгөөд 1-р сарын 16–20-ны хооронд өөрийн байр суурийг илэрхийлэх боломжтой аж.

Дэлхийн шүүх хэмээн нэрлэгддэг тус шүүх гэрчийн сонсголд зориулж гурван өдрийг тусгайлан хуваарилсан байна. Эдгээр сонсгол нь олон нийт болон хэвлэл мэдээллээс бүрэн хаалттай явагдана.

НҮБ-ын баримт тогтоох комисс Мьянмарын армийн 2017 оны цэргийн ажиллагаа нь 730,000 рохинжа иргэнийг хөрш Бангладеш улс руу дүрвэхэд хүргэсэн бөгөөд уг ажиллагаанд “геноцидын шинжтэй үйлдлүүд” багтсан гэж дүгнэсэн.

Харин Мьянмар уг дүгнэлтийг “хэт нэг талыг барьсан, алдаатай” хэмээн няцааж, өөрсдийн явуулсан арга хэмжээ нь рохинжа босогчдын халдлагад хариу өгсөн ажиллагаа байсан гэж мэдэгдэж байгаа.

Энэхүү хэрэг нь 1948 оны Геноцидын конвенцын дагуу үүсгэгдсэн бөгөөд уг конвенц нь нацист Германд еврейчүүдийг олноор нь устгасны дараа батлагдсан юм. Конвенцод геноцидыг:

“Үндэснийг, угсаатныг, арьс өнгөний эсвэл шашны бүлгийг бүхэлд нь эсхүл хэсэгчлэн устгах зорилготой үйлдлүүд” хэмээн тодорхойлдог.

Мьянмар болон Гамби улсууд хоёулаа Геноцидын конвенцод нэгдэн орсон тул уг баримт бичиг нь НҮБ-ын дээд шүүхэд хэргийг хэлэлцэх эрх зүйн бүрэн эрх олгож байгаа юм.

Конвенцод заасан геноцидын үйлдлүүдэд дараах зүйлс орно:

Тухайн бүлгийн гишүүдийг хөнөөх
Бүлгийн гишүүдэд ноцтой бие махбодын болон сэтгэл санааны хохирол учруулах
Тухайн бүлгийг бүхэлд нь эсхүл хэсэгчлэн устгахад чиглэсэн амьдрах нөхцөлийг зориудаар бууруулах

1948 оны Геноцидын конвенц батлагдсанаас хойш ICJ зөвхөн нэг удаа геноцид болсон гэж албан ёсоор тогтоосон нь 1995 онд хуучин Югославын дайны үеэр Боснийн сербийн хүчнүүд 8,000 орчим лалын шашинт эрэгтэйчүүд, хөвгүүдийг хөнөөсөн Сребреницагийн хядлага юм.

Энэ хэрэгт гарч болох ICJ-ийн дүгнэлт нь ирээдүйн геноцидын хэргүүдэд чухал ач холбогдолтой болж магадгүй. Ялангуяа Гамби болон уг хэрэгт оролцож буй Канад, Франц, Герман, Их Британи зэрэг улсууд геноцид гэдэг ойлголтыг зөвхөн үй олноор нь хөнөөсөн үйлдлээр хязгаарлаж болохгүй гэж маргаж байна.

Эдгээр оролцогч улсууд бичгээр ирүүлсэн тайлбартаа, шүүх нь геноцидын санаархлыг тогтоохдоо зөвхөн нас барсан хүний тоо-нд анхаарах бус,

Албадан нүүлгэн шилжүүлэлт
Хүүхдүүдийн эсрэг гэмт хэрэг
Бэлгийн болон жендэрт суурилсан хүчирхийлэл зэрэг үйлдлүүдийг иж бүрнээр нь авч үзэх ёстой гэж онцолсон юм.

Үг бол үнэ цэн...

ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ

ug.mn сайт 2025 оны 12 сарын 21 Ням гарагИЙН ХӨТӨЛБӨР

Бичил мэдээ

Шинэ мэдээ

Их уншигдсан

2025-12-20 16:00

Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн албан тушаалд нэр дэвшигч С.Наранцогтын томилгооны сонсгол маргааш буюу 12 дугаар сарын 16-ны өдөр зохион байгуулагдана . . . .

2025-12-15 12:18

2025-12-13 01:23

“Оюутолгой бүлэг ордын ашиглалтад Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах, хүртэх өгөөжийг нэмэгдүүлэхтэй холбоотой баримт бичиг, үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх” үүрэг бүхий Хянан шалгах түр хорооноос нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголыг 2025 оны 12 дугаар сарын 08-12-ны өдрүүдэд, Төрийн ордонд зохион байгуулах гэж байна.

2025-12-07 10:34

2025-12-07 10:30

Лондонгийн Металлын Бирж (LME)-ийн зэсийн үнэ баасан гарагт ам.долларын сулрал, зэсийн тэргүүлэгч үйлдвэрлэгч Чилийн аравдугаар сарын үйлдвэрлэл буурсан байдал, мөн Хятадын хайлуулах үйлдвэрүүдийн төлөвлөсөн үйлдвэрлэл бууруулах шийдвэрийн нөлөөгөөр анхны дээд амжилтаа шинэчлэн давж, 11,200 ам.доллараас давлаа. LME-ийн гурван сарын үндсэн гэрээт зэсийн үнэ 2.5%-иар өсөж, 11,210.50 ам.долларт хүрсэн нь 10-р сарын 29-нд тогтоож байсан 11,200 ам.долларын өмнөх дээд амжилтыг давсан үзүүлэлт боллоо.

2025-11-30 00:15

2025-11-23 13:29

Баасан гарагт Токио дахь Ерөнхий сайдын өргөөний өмнө хэдэн зуун иргэн цуглан жагсаж, Ерөнхий сайд Санаэ Такайчи Тайванийн талаар сүүлийн үед хийсэн буруу мэдэгдлээ эргүүлэн авах, тайлбар өгч уучлал хүсэхийг шаардав.

2025-11-23 13:07