2025 оны Эдийн засгийн шинжлэх ухааны Нобелийн шагналтнууд тодорлоо

НИЙТЭЛСЭН:

2025-10-15 23:00

2025 оны Эдийн засгийн шинжлэх ухааны Нобелийн шагналыг The Power of Creative Destruction (“Бүтээлч сүйтгэлийн хүч”) номын хамтран зохиогч Филипп Агийон хүртлээ. Энэхүү шагнал нь инноваци, өсөлт, бүтээлч сүйтгэлийн динамикийн талаар хийсэн түүний анхдагч судалгааг үнэлж олголоо.

INSEAD, Collège de France, Лондонгийн Эдийн засгийн болон Улс төрийн шинжлэх ухааны сургууль (LSE)-ийн эдийн засагч Агийон энэхүү нэр хүндтэй шагналыг Брауны их сургуулийн Петер Хауитттай хамт хүртсэн бөгөөд тэд хамтдаа бүтээлч сүйтгэлийн парадигмыг хөгжүүлсэн юм. Мөн Баруун Хойд Их сургуулийн Жоэл Мокир технологийн дэвшлээр дамжуулан тогтвортой өсөлт бий болгохын урьдчилсан нөхцөлийг тодорхойлсон судалгаагаараа Нобелийн шагналаар шагнагдлаа.

Тэдний бүтээл капитализмыг хэрхэн зөв чиглүүлж, эдийн засгийн өсөлтийг зөвхөн хүчтэй бус, харин өргөн хүрээнд хүртээмжтэй бөгөөд ирээдүйд тогтвортой байлгах боломжийг тайлбарлаж өгдөг.

Бид The Power of Creative Destruction номыг хэвлүүлсэндээ бахархаж, Филипп Агийон, Петер Хауитт, Жоэл Мокир нарт энэхүү онцгой хүндэтгэлийг хүртсэнд чин сэтгэлийн баяр хүргэе.

Филипп Агийон, Селин Антонен, Саймон Бюнолл нарын хамтран бичсэн “Бүтээлч сүйтгэлийн хүч” (The Power of Creative Destruction: Economic Upheaval and the Wealth of Nations, 2021) нь эдийн засгийн өсөлт, инноваци, капитализмын хувьслын мөн чанарыг орчин үеийн шинжлэх ухааны хэлээр тайлбарласан бүтээл юм. Энэ ном нь Йозеф Шумпетерийн “бүтээлч сүйтгэл” (creative destruction) хэмээх ойлголтыг XXI зууны эдийн засагт шинэ утгаар дахин хөгжүүлсэн гэдгээрээ онцлог.

📘 Номын гол агуулга:

Бүтээлч сүйтгэлийн үндсэн санаа
- Эдийн засгийн өсөлт нь хуучин технологи, үйлдвэрлэл, байгууллагыг “сүйтгэж”, тэднийг орлох шинэ санаа, инноваци, компаниудын өрсөлдөөнөөс үүддэг.
- Энэ “сүйтгэл” нь сөрөг зүйл биш; харин шинэ боломж, бүтээмж, баялаг бүтээх гол хүч юм.
Инноваци ба өсөлт
- Инноваци нь эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийн үндэс бөгөөд түүнийг зөв бодлогоор дэмжвэл нийгмийн сайн сайхан байдлыг нэмэгдүүлдэг.
- Гэвч инноваци нь “ялалт ба ялагдал”-ыг бий болгодог — шинэ технологи ялагчдыг төрүүлж, хуучин тоглогчдыг шахаж гаргадаг.
Төр ба зах зээлийн тэнцвэр
- Ач холбогдол бүхий санаа бол төрийн оролцоо, бодлого инновацийг өдөөх, шударга өрсөлдөөн бий болгох, нийгмийн шударга байдлыг хамгаалах чиглэлд байх ёстой.
- Хэт зохицуулалт инновацийг боомилдог; харин хэт сул орхих нь баялгийн төвлөрлийг нэмэгдүүлдэг.
Боловсрол, судалгаа, тэгш боломж
- Урт хугацаанд эдийн засагт өсөлт авчрах гол хүчин зүйл нь хүмүүсийн боловсрол, судалгаа шинжилгээний хөрөнгө оруулалт, тэгш боломжийн орчин юм.
- Инновацийн үр шимийг зөвхөн баячууд бус, өргөн олон нийт хүртэхийн тулд нийгмийн бодлого шаардлагатай.
Уур амьсгал ба тогтвортой өсөлт
- Инноваци зөвхөн эдийн засгийн өсөлтөд бус, уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх, ногоон шилжилт хийх түлхүүр гэж үздэг.
- “Ногоон бүтээлч сүйтгэл” — хуучин бохир үйлдвэрлэлээс шинэ, тогтвортой технологид шилжих үйл явц — бол XXI зууны хөгжлийн гол зорилт.
Капитализмын шинэчлэл
- Номын дүгнэлт: капитализмыг устгах бус, түүнд шинэ дүрэм, шударга өрсөлдөөний орчин, инновацийг дэмжих бодлого нэвтрүүлэх замаар илүү хүртээмжтэй, тогтвортой систем болгон шинэчлэх хэрэгтэй.

💡 Гол санааг нэг өгүүлбэрээр:

“Бүтээлч сүйтгэл” бол өсөлтийн зүрх нь; гэхдээ энэ хүчийг зөв чиглүүлбэл л капитализм бүх хүнд ашигтай, тогтвортой хөгжил авчирна.

Үг бол үнэ цэн...

ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ

ug.mn сайт 2025 оны 12 сарын 21 Ням гарагИЙН ХӨТӨЛБӨР

Бичил мэдээ

Шинэ мэдээ

Их уншигдсан

2025-12-20 16:00

Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн албан тушаалд нэр дэвшигч С.Наранцогтын томилгооны сонсгол маргааш буюу 12 дугаар сарын 16-ны өдөр зохион байгуулагдана . . . .

2025-12-15 12:18

2025-12-13 01:23

“Оюутолгой бүлэг ордын ашиглалтад Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах, хүртэх өгөөжийг нэмэгдүүлэхтэй холбоотой баримт бичиг, үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх” үүрэг бүхий Хянан шалгах түр хорооноос нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголыг 2025 оны 12 дугаар сарын 08-12-ны өдрүүдэд, Төрийн ордонд зохион байгуулах гэж байна.

2025-12-07 10:34

2025-12-07 10:30

Лондонгийн Металлын Бирж (LME)-ийн зэсийн үнэ баасан гарагт ам.долларын сулрал, зэсийн тэргүүлэгч үйлдвэрлэгч Чилийн аравдугаар сарын үйлдвэрлэл буурсан байдал, мөн Хятадын хайлуулах үйлдвэрүүдийн төлөвлөсөн үйлдвэрлэл бууруулах шийдвэрийн нөлөөгөөр анхны дээд амжилтаа шинэчлэн давж, 11,200 ам.доллараас давлаа. LME-ийн гурван сарын үндсэн гэрээт зэсийн үнэ 2.5%-иар өсөж, 11,210.50 ам.долларт хүрсэн нь 10-р сарын 29-нд тогтоож байсан 11,200 ам.долларын өмнөх дээд амжилтыг давсан үзүүлэлт боллоо.

2025-11-30 00:15

2025-11-23 13:29

Баасан гарагт Токио дахь Ерөнхий сайдын өргөөний өмнө хэдэн зуун иргэн цуглан жагсаж, Ерөнхий сайд Санаэ Такайчи Тайванийн талаар сүүлийн үед хийсэн буруу мэдэгдлээ эргүүлэн авах, тайлбар өгч уучлал хүсэхийг шаардав.

2025-11-23 13:07