Хүүхдүүдэд зориулсан мөнгөний хичээл: Таны хүүхэд 5, 10, 15 насандаа мөнгөний талаар ямар ойлголттой байх ёстой вэ?

НИЙТЭЛСЭН:

2024-12-02 15:30

Зээлийн хичээлийн үеэр Стюарт Риттерийн коллежийн нэгэн оюутан гараа өргөн түүнээс “үлдэгдэл тэнцэл” гэж юу вэ? хэмээн асуужээ. Тэр нь “Хэрэв эмэгтэй зээлийн картнаасаа хоолонд зориулан 10 доллар төлөх ба зээлийн картны үлдэгдэл 8 доллараа компанид төлөхөд эмэгтэй үлдэгдэл 2 долларын нэхэмжлэлийг хүлээн авна түүнийг л “үлдэгдэл тэнцэл” гэж нэрлэнэ гэжээ.

Оюутан дахин: “Тэдний илгээсэн “нэхэмжлэл” гэж юу вэ?

Хүүхэдээ таван настай байхаас нь эхлэн мөнгөний тухай ярилцаж тэднээр өөрийг нь бодит байдал дээр хийлгэж, ямар нэгэн зүйл худалдан авхуулж үзээрэй. “Дээрх оюутан зээлийн карт ашиглахад төлбөр хэрхэн төлөгддөг талаар ойлголт байхгүй байна” гэж Риттер хэлжээ. “Тэдний эцэг эх нэхэмжлэлийн төлбөрийг хийдэг бөгөөд тухайн оюутан хэзээ ч мөнгөн гүйлгээ хэрхэн хийгддэг үндсэн ойлголтыг заалгаагүй аж”

Энэ нь хэтэрхий хэтрүүлэг гэвч хүүхдийн царайнд асуудлууд харагдаж байна: Мөнгөний талаар ойлголт байхгүй, эцэг эхчүүд хүүхдүүдтэйгээ мөнгөний талаар ярилцдаггүй хэмээн Риттер нэмж хэлсэн. Риттер санхүүгийн ахлах төлөвлөгчөөр Т.Роу Прайсд ажилдаг бөгөөд олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн санхүүч юм.

Хүүхэддээ багаас нь мөнгийн талаарх боловсрол олгох нь тэдний ирээдүйн санхүүгийн мэдлэгт их хувь нэмэр оруулдаг. Мөнгөний хичээлийг тэднийг ахлах сургууль эсвэл коллежид орох үеэс эхлэн товч, тодорхой цуврал байдлаар заах хэрэгтэй.

Эрт гэж үү? “Хүүхэдээ таван настай байхаас нь эхлэн мөнгөний тухай ярилцаж тэднээр өөрийг нь бодит байдал дээр хийлгэж, ямар нэгэн зүйл худалдан авхуулж үзээрэй” хэмээн Риттер зөвлөдөг.

Мөнгөний тухай үндсэн хэллэгүүдийг зааж эхэл. Таван настай байхад доорх үгнүүдийг зааж эхэлж болно гэж Риттер хэлжээ:

•   Хадгаламжийн зорилго – Хадгаламжийн зорилго нь гурван элменттэй: Чи худалдан авахыг хүсэж байна уу? Хэзээ чи үүнийг авахыг хүсэж байна вэ? Тухайн үед энэ ямар үнэтэй байх вэ?
•   Мөнгөний баримт – Энэ нь бид мөнгөө байршуулж, удирдан, зохион байгуулахад тусалдаг аюулгүй газар юм.
•   Худалдан авсан зүйлдээ зориулан мөнгөө шилжүүлэхэд банк мөнгө шилжүүлэх эсэхийг батлах төлбөрийн баримт юм.
•   Нэхэмжлэлүүд – Бид худалдан авалт хийсний даараа төлөх ёстой үнийн дүнг бичсэн өрийн бичиг
•   Тэнцвэржүүлэх –Ямар нэгэн зүйл худалдан авахад зориулан мөнгөө хадгалах.

10 настай хүүхдэд:

•   Хүү – Зээлсэн мөнгөний ирээдүйн үнэ цэнийг тооцон
•   Зээл – Эргэн төлөх нөхцөлтэйгээр зээлэн авч буй мөнгө.
•   Цаг   – Цаг хугацаа чухал
•   Инфляци – Тухайн улс оронд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний хэмжээнээс гүйлгээнд байгаа мөнгөний хэмжээ хэтэрсэн нөхцөлд үүсдэг мөнгөн ханшийн үнэгүйдэл.
•   Татвар –Олон нийтийг хамарсан ба ач холбогдолтой нийтийн үйлчилгээнд зориулан засгийн газарт төлж буй төлбөр юм.

15 настай хүүхэддээ заах үгийн тайлбарууд:

•   Хөрөнгө оруулах – Өөрийн тодорхойлсон санхүүгийн зорилгодоо хүрэхийн тулд мөнгө хөрөнгө болгох (хувьцаа, бонд, хамтын хөрөнгө оруулалтын санд оруулах)
•   Хөрөнгө хувиарлалт – Өөрийн мөнгөө хэрхэн хувиарлан хөрөнгө оруулалт хийх юм.
•   Төрөлжүүлэх – Хөрөнгө оруулалтын төрлөө нэмэгдүүлэх
•   Хувьцаа –Компанийг хуваан олон нийтэд зарах
•   Бонд – Засгийн газар, улс, компаниуд тодорхой хэмжээний мөнгийг тогтоосон хугацааны дараа тодорхой хүүтэйгээр эргүүлэн төлөхийг амалж байгааг баталсан үнэт цаас юм.
Эцэг эхчүүд хүүхэдээ хэрэгтэй мэдээллийг өгч чаддаг уу? Эцэг эхчүүд тэдэнтэй эм, секс, интернэт, хувийн аюулгүй байдлын тухай байнга ярилцдаг хэдий ч мөнгө бол хаалттай сэдэв байдаг.

Риттер хэлэхдээ хүүхэддээ банкнаас мөнгө гаргаж авах талаар зааж сургах хэрэггүй бөгөөд зөвхөн мөнгийг хэрхэн олдог, банкны дансандаа хэрхэн байршуулах талаар зааж сургах нь чухал. Мөн орон сууцны зээл, зээлийн карт, хадгаламж гэх мэт зүйлсэд мөнгөө хэрхэн зөв зохистой зарцуулахыг зааж өг.

Хичээл заахдаа танхимын сургалтын адил биш яг бодит амьдрал дээр үр бүтээлтэй заа. Жишээ нь гэр бүлээрэй машиндаа суугаад шахцалдан явж байхдаа байж болно. Хүүхэд тань яагаад том машин худалдан авч болохгүй талаар асуувал санал нэг байгаагаа зоригтой , урамтайгаар хэлээд хэрэв бид том машин авах юм бол гэр бүлийн амралтандаа зориулан төлөвлөсөн мөнгөнөөс гаргана гэдгийг сайн ойлгуул. Шахцалдаж явсан байдал баяр баясал болон хувирах болно.

Амьдарлын бодит жишээн дээр мөнгө, цаг хугацаа, үнэ цэнийн талаар үлгэрчлэн үзүүлээрэй. Хадгаламж хийх болох шалтгаанаа тайлбарлах биш шүү. Энэ нь мөнгөө одоо болон ирээдүйд хэрхэн зарцуулах талаар байх ёстой.

Ингэснээр таны хүүхэд мөнгийг зөв зүйлд, тохирсон цаг хугацаанд нь зарцуулж сурах юм. Эцэг эхчүүд хүүхэддээ мөнгөний талаар мэдлэг олгоогүйгээс болж тэд мөнгийг буруу зарцуулж, цаг хугацааг ашиглаж чаддаггүй хүн болдог. Эртнээс мөнгөний талаарх ойлголтыг нь бэхжүүлж өгөх нь таны хүүхдийг санхүүгийн шийдвэр гаргаж, өрийн дарамтанд орох зэргээс ангид байлгадаг.

Үг бол үнэ цэн...

ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ

ug.mn сайт 2025 оны 12 сарын 21 Ням гарагИЙН ХӨТӨЛБӨР

Бичил мэдээ

Шинэ мэдээ

Их уншигдсан

2025-12-20 16:00

Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн албан тушаалд нэр дэвшигч С.Наранцогтын томилгооны сонсгол маргааш буюу 12 дугаар сарын 16-ны өдөр зохион байгуулагдана . . . .

2025-12-15 12:18

2025-12-13 01:23

“Оюутолгой бүлэг ордын ашиглалтад Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах, хүртэх өгөөжийг нэмэгдүүлэхтэй холбоотой баримт бичиг, үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх” үүрэг бүхий Хянан шалгах түр хорооноос нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголыг 2025 оны 12 дугаар сарын 08-12-ны өдрүүдэд, Төрийн ордонд зохион байгуулах гэж байна.

2025-12-07 10:34

2025-12-07 10:30

Лондонгийн Металлын Бирж (LME)-ийн зэсийн үнэ баасан гарагт ам.долларын сулрал, зэсийн тэргүүлэгч үйлдвэрлэгч Чилийн аравдугаар сарын үйлдвэрлэл буурсан байдал, мөн Хятадын хайлуулах үйлдвэрүүдийн төлөвлөсөн үйлдвэрлэл бууруулах шийдвэрийн нөлөөгөөр анхны дээд амжилтаа шинэчлэн давж, 11,200 ам.доллараас давлаа. LME-ийн гурван сарын үндсэн гэрээт зэсийн үнэ 2.5%-иар өсөж, 11,210.50 ам.долларт хүрсэн нь 10-р сарын 29-нд тогтоож байсан 11,200 ам.долларын өмнөх дээд амжилтыг давсан үзүүлэлт боллоо.

2025-11-30 00:15

2025-11-23 13:29

Баасан гарагт Токио дахь Ерөнхий сайдын өргөөний өмнө хэдэн зуун иргэн цуглан жагсаж, Ерөнхий сайд Санаэ Такайчи Тайванийн талаар сүүлийн үед хийсэн буруу мэдэгдлээ эргүүлэн авах, тайлбар өгч уучлал хүсэхийг шаардав.

2025-11-23 13:07