



















Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 100 жилийн түүхэн ой энэ сарын 26-нд тохиож байна. Энэ өдрийг тохиолдуулан Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулдаг ХБНГУ-ын Конрад-Аденауэрийн сан, Фридрих-Эбертийн сан, Ханнс-Зайделийн сангууд хамтран “Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 100 жилийн товчоон” бага хурлыг зохион байгууллаа.Бага хуралд Үндсэн хуулийн цэцийн дарга гишүүд, ХБГНУ-аас Монгол Улсад суугаад Элчин сайдын яамны зөвлөх болон сангуудын суурин төлөөлөгчид, УИХ-ын гишүүд, хуульзүйн салбарын эрдэмтэн докторууд оролцсон юм.
Бага хурлын үеэр “Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 100 жилийн товчоон” бүтээлийг агуулга, ач холбогдлын талаар монгол, төвд, хятад судлаач Оливер Корфф танилцуулсан. Үргэлжлүүлэн академич П.Очирбат “Монгол Улсын 1992 оны ардчилсан Үндсэн хууль” сэдэвт шинэ Үндсэн хуулийн бүтсэн түүх, түүхэн үйл явдлын талаар сонирхолтой илтгэлийг хэлэлцүүлсэн юм.
Энэхүү арга хэмжээний цөм хэсэг нь “Монгол Улсын 1992 оны Үндсэн хуулийн тогтвортой байдал” сэдэвт хэлэлцүүлэг байлаа. Хэлэлцүүлэгт УИХ-ын гишүүн, хуульч Х.Тэмүүжин, Монголын хуульчдын холбооны Үндсэн хуулийн эрх зүйн хорооны тэргүүлэгч гишүүн, профессор В.Удвал, хуульч судлаач Д.Үүрцайх, Үндсэн хуулийн хүрээлэнгийн захирал, профессор Х.Сэлэнгэ нар оролцсон.
Шинэ Үндсэн хуулийн тогтвортой байдлын талаар хэлэлцүүлгийн эхэнд УИХ-ын гишүүн, хуульч Х.Тэмүүжин “Үндсэн хуульд өөрийг нь хамгаалсан заалт байхгүй. Энэ Үндсэн хуулийг “шилжилтийн Үндсэн хууль” гэж тодорхойлохоор байдаг. Гол нь Үндсэн хуульд өөрөө өөрийгөө хамгаалсан заалт оруулах ёстой” гэдгийг онцолсон. Харин “Үндсэн хуульд улстөрчдийн сонирхол орох эрсдэлтэй их" болсныг профессор В.Удвал анхааруулсан юм.
Хуульч судлаач Д.Үүрцайхын хувьд “2023 оны ҮХНӨ нь Монголын ардчиллыг аварсан гэж хэлж болно. Хамгийн гол нь Үндсэн хуульд байдаг мөнхийн зарчим буюу хамгаалагдах нөхцөлийг тусгайлан тогтоож өгөөгүй, ердийн хуулиар хуульчилчихсан нь алдаа” гэсэн бол профессор Х.Сэлэнгэ “Шинэ Үндсэн хуулийг “шилжилтийн” гэж тодорхойлох нь алдаа. Үндсэн хууль гэдэг суурь хууль биш учраас байн байн өөрчлөөд байж болохгүй. Маш сайн хамгаалах ёстой” гэсэн санаа, санаачилгыг дэвшүүлж байлаа.









