



















тМанай улсын нийт татварын орлогын 30 хувийг ТОП 100 аж ахуйн нэгж дангаараа, бүрдүүлж байна. Энэ нь өмнөх жилүүдийнхтэй харьцуулахад 6 их наяд төгрөгөөр нэмэгдсэн үзүүлэлт юм. Бизнес эрхлэгчдэд хүндрэл учруулдаг одоогийн татварын хууль тогтоомжийг шинэчилснээр далд эдийн засгийг ил болгох боломжтой гэж МҮХАҮТ-ын Ерөнхийлөгч Л.Төр-Од байр сууриа илэрхийллээ. Тэрбээр,
"Татвар төлөгчдийн гол асуудал нь татварын босго өндөр, тэгш бус төлөлт, НӨАТ-ын хувь хэмжээ юм. Нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг 5 хувь хүртэл багасгах, эргэн төлөлтийг шаталсан байдлаар буцаах боломжтой. Түүнчлэн, цар тахлын дараах үеэс далд эдийн засаг нэмэгдэх төлөвтэй байгаа тухай судалгаа гарсан. Иймд татварын багц хуулийг шинэчилснээр ДНБ-ий 5 хувиас багагүй орлого далд эдийн засгийн нөлөөгөөр төлөгдөхгүй байгааг ил болгож, алдаж байгаа орлогыг улсын төсөвт төвлөрүүлэн, томоохон бүтээн байгуулалтад хөрөнгө оруулж, төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх боломжтой"
Тухайн хэлэлцүүлэг өнөөдөр “Татварын багц хуулийн хэрэгжилт, тулгамдсан асуудал, шийдэх арга зам” сэдвээр хоёр дахь өдрөө үргэлжиллээ. Хэлэлцүүлгээс гарсан саналуудыг нэгтгэн, ажлын хэсэгт хүргүүлж, хуульд тусгах юм.
Одоо хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй Татварын хуулийн хэрэгжилтэд дүн шинжилгээ хийн, олон улсын байгууллагуудын зөвлөмж, татвар төлөгчдийн саналд үндэслэн Татварын багц хуулийг шинэчлэхээр Ажлын хэсэг шийдвэрлэжээ. Үүнд:
НӨАТ-ын тухай хуульд шаталсан НӨАТ-ын тогтолцоог нэвтрүүлэх тухай тусгана. Иргэн бүр худалдан авалтынхаа эхний босго дүнгээр 100 хувийн буцаалтаа авдаг байх. Тухайлбал, амжиргааны доод түвшин буюу 500 мянган төгрөгийн эхний худалдан авалтын буцаалтыг 100 хувь буцаан авдаг байх. 500-800 мянган төгрөгийн худалдан авалтын 50 хувийг буцаан авах, 800 мянган төгрөгөөс дээш худалдан авалтад 20 хувийн буцаалтыг авдаг байх нь зүйтэй гэж үзлээ.
ААН-үүдийн хувьд хуримтлалтай холбоотой асуудал үүсдэг тул НӨАТ-ын төлөлтийг хийхэд ААН-үүдэд тодорхой хугацаа өгөх шаардлагатай гэж үзжээ. Импортоор бараа авахад гаалийн татвар, НӨАТ урьдчилж давхар төлдөг. Тиймээс 2-3 сарын хугацаа өгч, НӨАТ өгдөг байх нь зүйтэй гэж үзсэн байна.
ХХОАТ-ын хуультай холбоотойгоор иргэдээс “НДШ, ХХОАТ нь иргэдийн нэрлэсэн цалингаас 30-46 хувиар суутгагддаг татвар авдаг” гэх гомдол санал ирсэн. Тиймээс ХХОАТ-ын дээд хэмжээг 10 хувиар тогтоох, шаталсан байдлаар хөнгөлөх саналыг Сангийн яамд хүргүүлнэ гэв.
Одоогийн хуулиар ААН-ын НӨАТ дээр ЖДҮ-г дэмжих зорилгоор 300 саяас 1 тэрбум төгрөгийн орлоготой ААН-үүд нэг хувийн татвар төлөх боломжтой байдаг. Үүнийг эдийн засаг, инфляцтай уялдуулж тодорхой хэмжээнд нэмэгдүүлэх асуудлыг тусгасан. Мөн 6 тэрбумаас дээш орлоготой ААН-үүдэд шатлалыг оновчтой тогтоох шаардлагатай байна. Учир нь мөн тооны орлоготой ААН-үүд 25 хувийн татвар оногддог учир компаниа задлах, хиймлээр үүсгэх тохиолдол гардаг юм.









