



















Пүрэв гарагт Их Британийн дотоод тагнуулын алба болох "MI5"-ын дарга Кен МакКаллум хэлэхдээ, БНХАУ-тай холбоотой тагнуулын хэрэг нуран унасанд сэтгэл дундуур байгаагаа илэрхийлжээ. Тэрбээр энэ хэрэг төрийн буруугаас болсон эсэх талаар өрнөж буй эргэлзээ нэмэгдэж байгааг хэлээд, “БНХАУ өдөр бүр Их Британийн аюулгүй байдалд заналхийлдэг улс” хэмээн мэдэгдсэн байна.

Өнгөрсөн сард Их Британий Хааны Прокурорын Алба (CPS) урьдчилан мэдэгдэлгүйгээр тус улсад тагнуул хийсэн хэргээр 2021–2023 онд шалгагдаж байсан хоёр Британи иргэн — парламентын судлаач асан Кристофер Кэш, эрдэмтэн Кристофер Берри нарт холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон юм. Тэд улстөрийн мэдрэг мэдээллийг БНХАУ-ын төрд дамжуулсан гэх хэрэгт буруутгагдаж байсан ч, уг хэргийг Бээжин “Бүрэн зохиомол” гэж мэдэгдсэн билээ.
CPS уг хэргийг зогсоосон шалтгаанаа “Их Британийн Засгийн газар БНХАУ-ыг үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлэгч гэж үздэгээ нотлох баримт гаргаж өгөөгүй” гэж тайлбарлажээ. Тэд сар гаруйн турш ийм нотолгоо шаардаж байсан ч, Засгийн газар хангалттай баримт ирүүлээгүй байна.
Сөрөг хүчний зүгээс энэ шийдвэрийг Ерөнхий сайд Киир Стармер Бээжингийн сэтгэлийг зөөлрүүлэх зорилготойгоор гаргасан гэж буруутгаж байгаа бол Стармер үүнийг няцааж, “Засгийн газар өмнөх Консерватив засгийн хэрэглэж байсан үг хэллэгээр БНХАУ-ыг тодорхойлж чадна — тэд үүнийг ‘эрин үе тодорхойлох сорилт’ гэж нэрлэсэн” хэмээжээ.
MI5-ын дарга МакКаллум сэтгүүлчдэд өгсөн ярилцлагадаа:
“Ямар ч шалтгаантай байсан хамаагүй, үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлж буй үйл ажиллагаанд хариу арга хэмжээ авах боломж бүрэн ашиглагдахгүй байх нь надад сэтгэл дундуур мэдрэмж төрүүлдэг” гэжээ.
Тэр нэмж хэлэхдээ:
“Тэглээ гээд энэ бол Их Британийн үндэсний аюулгүй байдлын ашиг сонирхлын үүднээс хийгдсэн хүчтэй сөрөг тагнуулын ажиллагаа байсан гэдгийг мартаж болохгүй. Сүүлийн долоо хоногт MI5 Хятадын эсрэг ‘оператив оролцоо’ хийсэн” хэмээн онцолсон ч дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөгүй байна.
Сэтгүүлчийн “БНХАУ Их Британий аюулгүй байдалд бодит заналхийлэл үү?” гэсэн асуултад тэрбээр:
“БНХАУ-ын төрийн байгууллагууд Их Британийн үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлж байна уу? Тийм ээ, тэд өдөр бүр тэгж байна,” гэж хариулжээ.
Гэвч тэрбээр хоёр орны харилцаа “нарийн төвөгтэй” бөгөөд үүнд “Өргөн хүрээний бодлогын асуудлууд” багтдагийг онцолж, “Энэ бол төрийн бодлогоор шийдэх асуудал” хэмээн нэмж хэлжээ.
Стармерын Засгийн газар эдийн засгийн өсөлтийг хөхиүлэн дэмжих зорилгоор БНХАУ-тай харилцаагаа “3С хандлага”-аар тодорхойлж байгаа — өрсөлдөх (compete), хамтрах (cooperate), сөргөлдөх (confront) — гэдэг стратеги юм. Гэвч энэ нь үндэсний аюулгүй байдлаа хоёрдугаарт тавьж байна гэж сөрөг хүчнүүд шүүмжилж байна.
Өчигдөр (10-р сарын 15-нд) Стармер БНХАУ-тай холбоотой маргаантай хэрэгт цэг тавих зорилгоор Үндэсний Аюулгүй байдлын дэд зөвлөх Мэтью Коллинзын гурван гэрчийн мэдүүлгийг нийтэлжээ. Гэвч эдгээр баримтууд CPS-д хэрэг хянан шийдвэрлэхэд шаардлагатай нотолгоог хангалттай өгч чадсангүй.
Шинэ нийтлэгдсэн мэдүүлгүүдэд Хятадын хорлон сүйтгэх үйл ажиллагааны талаар тодорхой бичсэн ч, Их Британи БНХАУ-ыг “Үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлэгч” гэж үздэг гэдгийг нэг утгатайгаар дурдаагүй байна.
2023 оны 12-р сарын 12-ны өдрийн эхний мэдүүлэгтээ Коллинз:
“Сэжиглэгдэж буй этгээдийн үйл ажиллагаа Их Британийн аюулгүй байдал болон ашиг сонирхолд хор нөлөөтэй бөгөөд дамжуулсан мэдээлэл нь Хятадын төрд шууд болон шууд бус байдлаар ашигтай байх боломжтой” гэж бичжээ.
Хоёр дахь мэдүүлэгтээ тэрбээр:
“Хятад улс бол Их Британийн эдийн засгийн аюулгүй байдалд тулгарч буй хамгийн том төрийн суурьтай заналхийлэл юм. Гэвч Засгийн газар Хятадтай эерэг эдийн засгийн харилцааг хадгалахад тууштай байна” гэжээ.
Сөрөг хүчний зүгээс Стармерыг “Яагаад CPS-д хэрэг явуулахад шаардлагатай нотолгоог хангалттай өгөлгүй, эсвэл Коллинзд дарамт шахалт үзүүлсэн байж болох вэ” гэсэн асуултад хариу өгөх ёстой гэж үзэж байна.
Харин МакКаллум энэ талаар:
“Би олон жил Мэтт Коллинзийн хамт болон ойролцоо чиг үүрэг бүхий албан тушаалд ажиллаж ирсэн хүний хувьд хэлэхэд, тэр бол өндөр ёс зүйтэй, чадварлаг мэргэжилтэн юм гэж би итгэлтэйгээр хэлнэ,” хэмээн мэдэгджээ.
Хураангуйгаар хэлбэл, MI5-ын дарга Хятадын талаарх тагнуулын хэргийг хэрэгсэхгүй болгосонд бухимдалтай байгаа ч, Бээжингийн эсрэг ажиллагаа үргэлжилж байгааг онцолсон байна. Харин Стармерын Засгийн газар эдийн засгийн хамтын ажиллагааг дээгүүр тавьж, БНХАУ-тай “өрсөлдөж, хамтрана, сөргөлдөнө” хосолсон бодлого баримталж байгаа нь улс төрийн маргааны гол сэдэв болж байна.









