



















Озоны давхарга нь биднийг нарны хэт ягаан туяаны хорт нөлөөнөөс хамгаалдаг байгалийн “бамбай” юм. Хэрэв озоны давхарга сийрэгжвэл хүний эрүүл мэнд, амьтан, ургамал, усны экосистемд ноцтой хохирол учирдаг байна.
ОЗОНЫ ДАВХАРГЫН СОНИРХОЛТОЙ ТҮҮХ
Эрт цагт хүн төрөлхтөн тэнгэрийн хөх өнгийг зөвхөн үзэсгэлэн гэж хардаг байв. Харин XX зууны эхэн үед эрдэмтэд нарны хэт ягаан туяа (UV) амьд биед аюултай гэдгийг олж мэдсэн. “Яагаад бид бүгдээрээ амьд, аюулгүй явж байна вэ?” гэсэн асуултад хайгуул хийж яваад тэд озоны давхарга гэдэг нууцыг нээжээ.

🧪 1913 онд Францын эрдэмтэд Шарль Фабри болон Анри Бюссон нар озоны давхаргыг илрүүлсэн. Харин дараа нь Английн физикч Гордон Добсон тусгай багаж бүтээж, озоны хэмжээг тогтмол хянах боломжтой болгосон. Тэр багажийг одоо хүртэл түүний нэрээр “Добсоны спектрофотометр” гэж нэрлэдэг.
⛅ Гэвч 1970-аад оноос хүн төрөлхтөн өөрөө өөрсдийн хамгаалалтын бамбайг гэмтээж эхэлснээ мэдэв. Хөргөгч, аэрозолийн баллон, зарим үйлдвэрийн хий нь фреон гэх бодис ялгаруулж, озоны давхаргыг нимгэлж байжээ.
🕳️ 1985 онд Английн эрдэмтэд Антарктидын дээрээс “озоны цоорхой” илрүүлснээр дэлхий даяар цочрол дагуулсан. Энэ мэдээ хүн төрөлхтнийг нэгэн зэрэг сэрээсэн гэж хэлж болно.
🌍 1987 онд улс орнууд нэгдэн “Монреалын протокол”-ыг баталж, озоныг гэмтээдэг бодисын хэрэглээг зогсоох шийдвэр гаргасан. Энэ бол дэлхийн улс орнуудын хамгийн амжилттай хамтын ажиллагааны нэг гэж тооцогддог.
✨ Өнөөдөр бидний хүчээр озоны давхарга аажмаар нөхөн сэргэж, 2060 он гэхэд бүрэн хэвийн болно гэж эрдэмтэд тооцоолж байна.
👉 Уг түүх бидэнд нэг зүйлийг ойлгуулдаг: “Байгалиа хамгаалах нь бүгдэд хамаатай, надад ч бас хамаатай.”
09 ДҮГЭЭР САРЫН 16-НЫ ӨДӨР
Озоны давхаргыг хамгаалах өдөр буюу International Day for the Preservation of the Ozone Layer-г жил бүрийн 9-р сарын 16-нд дэлхий даяар тэмдэглэдэг.
Энэ өдөр нь 1987 оны 9-р сарын 16-нд Улс орнууд озоны давхаргыг гэмтээдэг бодисуудыг хязгаарлах тухай Монреалын протоколыг байгуулсан өдрийг сануулах зорилготой бөгөөд 1994 онд НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн шийдвэрээр энэ өдрийг албан ёсоор тэмдэглэх болсон түүхтэй.
Эх сурвалж: Ойн газар











