"Теннисийн аварга" -Хөрөнгө оруулагч Рожер Федерер Швейцарийн гутлын брэндийн On-д тодорхой хувийг эзэмшдэг бөгөөд Forbes энэ хөрөнгийг нь 375 сая ам.доллароос дээш гэж үнэлжээ.
Ашигтай ивээн тэтгэгчид болон гутлын брэндийн эзэмшлийн хувь нь Швейцарийн одод гурав оронтой тооны клубт багтсан долоо дахь тамирчин болгожээ — харин хүнсний технологийн хөрөнгө оруулалт нь түүнд өөр нэг "амжилт" авчирч магадгүй байна.
Рожер Федерер 2019 онд Швейцарийн Базель хотын төв талбайд алтан саа бороо мэт асгарч, нулимс нь хацрыг нь даган урсаж байхдаа энэ их сэтгэлийн хөдөлгөөнийг мэдэрсэ бөгөөд төрсөн нутагт нь зохиогддог тэмцээн болох Swiss Indoors-ын финалд шулуухан ялалт байгуулсны дараа болсон үйл явдал юм. Тэр урьд нь энд бөмбөг түүдэг хүү байсан гэдэг. Гэвч энэ нь бас өөр нэг гүн мэдрэмжийг илтгэж байсан нь 38 насандаа тэр мэргэжлийн тамирчны хувьд ийм мөч дахин цөөн үлдэж буйг ойлгож эхэлсэн байв.
Үнэндээ уг цом нь Федерерийн сүүлчийн цом болж, түүний карьерын сүүлийн гурван жил бэртлээр хязгаарлагдсан юм. Эцэст нь 2022 оны есдүгээр сард тэрбээр теннисний ракетаа бүрмөсөн өлгөсөн. Гэсэн ч өнөөдөр 44 настай Федерер цуглуулгад нь Grand Slam-ын 20 ганцаарчилсан түрүү, 2 олимпын медаль багтдаг бөгөөд тэдгээрийн ард дахин цом нэмэгдээгүй хэдий ч тэр карьерынхаа төгсгөл хүртэл, бүр зодог тайлсны дараа ч хамгийн өндөр орлоготой теннисчин хэвээр байна.
Одоо Forbes–ийн тооцоолсноор Федерер 1.1 тэрбум ам.долларын хөрөнгөтэй тэрбумтан болжээ. Энэ амжилтад хүрэхэд түүний Швейцарийн гутал, хувцасны брэнд On-д эзэмшдэг томоохон хувь нөлөөлж байна.
Федерерийн эцэг нь Швейцарийн нэр хүндтэй гэр бүлээс гаралтай, харин эх нь Өмнөд Африкт өссөн бөгөөд хоёулаа эмийн компанид ажилладаг байжээ. Рожер гурван настайдаа теннис тоглож эхэлсэн гэдэг, тэрээр 1997 онд өсвөрийн ангилалд дэлхийд нэгдүгээрт жагссан байна. Харин 1998 онд мэргэжлийн тоглогч болсон тэрээр 2003 онд Уимблдоны ганцаарчилсан төрөлд түрүүлснээр том дэвшил хийсэн юм.
24 жилийн ATP Tour–ын карьерын туршид Федерер 310 долоо хоногийг эрэгтэйчүүдийн ганцаарчилсан төрөлд дэлхийн нэгдүгээрт өнгөрөөж, нийт 103 тэмцээнд түрүүлсэн. Тэрээр карьертаа ойролцоогоор 131 сая ам.долларын шагнал авсан нь теннисний түүхэнд гуравдугаарт бичигддэг. Зөвхөн түүний өрсөлдөгчид болох Новак Жокович ($189 сая) болон Рафаэль Надаль ($135 сая) түүнийг гүйцсэн байна.
Федерер кортын гадна бүр ч амжилттай байж, эндорсмент, үзүүлбэр, бизнесийн бусад үйл ажиллагаанаас нийтдээ 1 тэрбум ам.доллар (татвар, агентын шимтгэл төлөхөөс өмнө) олжээ. Энэ нь Жокович эсвэл Надаль хоёрын олсноос хоёр дахин их гэж Forbes үнэлж байна.
Федерерийн ивээн тэтгэгчдийн багц нь дахин давтагдашгүй байв. Түүний зарим брэндүүд түүнтэй 10 гаруй жил хамтран ажилласан бөгөөд тэрээр 16 жил дараалан дэлхийн хамгийн өндөр орлоготой теннисчин байсан. Тэр 2020 онд бүх спортын тамирчдаас хамгийн өндөр орлого буюу 106.3 сая ам.доллар (татварын өмнөх) олсон хэмээн Forbes тооцоолжээ.
Федерер спортын идэвхтэй карьерынхаа үеэр 1 тэрбум ам.долларын орлого давсан долоон тамирчны нэгд багтдаг. Тэдний тоонд Лос Анжелес Лэйкерсийн тоглогч Леброн Жеймс, гольфын аваргууд Тайгер Вүдс, Фил Микелсон, хөлбөмбөгчид Кристиано Роналду, Лионель Месси, мөн боксчин Флойд Мэйуэзер нар багтдаг юм.
Одоо тэрбумтан болсон Федерер дахин нэгэн онцгой бүлэгт багтлаа. Өндөр түвшний тамирчдаас гурав оронтой тооны клуб буюу тэрбумтнуудын жагсаалтад нэгдсэн долоо дахь тамирчин болж байна.
Анхны тамирчин нь өөр нэгэн теннисчин байв. Ион Цириак — 1970 онд Францын нээлттэй тэмцээний эрэгтэйчүүдийн хосын төрөлд түрүүлж, мөн эх орныхоо нэрийн өмнөөс 1964 оны Өвлийн Олимпод хоккейн төрөлд тоглож байсан Румыны тамирчин. Цириак коммунизм нуран унасны дараа хөрөнгө оруулалт хийж эхэлсэн бөгөөд 2007 онд Forbes-ийн тэрбумтнуудын жагсаалтад багтсан. Тэр одоо үл хөдлөх хөрөнгө, автомашины худалдаа, санхүүгийн үйлчилгээ зэрэг салбартай, ойролцоогоор 2.3 тэрбум ам.долларын хөрөнгөтэй гэгддэг.
Түүнийг даган Майкл Жордан 2014 онд тэрбумтан болсон бөгөөд тэрбээр өнөөдөр ойролцоогоор 3.8 тэрбум ам.долларын хөрөнгөтэй. Дараа нь Лэйкерсийн домог Мэжик Жонсон нэгдэж, түүний хөрөнгө ойролцоогоор 1.5 тэрбум ам.доллар гэж үнэлэгддэг байна. Мөн Милуоки Баксийн хуучин сэлгээний тоглогч Жуниор Бриджмэн 1.4 тэрбумын хөрөнгөтэй болсон ч энэ оны 3-р сард нас баржээ.
Леброн Жеймс (1.2 тэрбум ам.доллар) болон Тайгер Вүдс (1.3 тэрбум ам.доллар) хоёроос бусад бүх тамирчид карьерынхаа дараа тэрбумтан болсон байдаг. Харин Жеймс, Вүдс хоёр бол өөрсдийн спортын талбай дээр идэвхтэй тоглож байхдаа л гурав оронтой тооны клубт нэгдсэн юм.
🌟 Федерерийн бизнесийн амжилт – Маркетингийн үнэ цэнэ
Федерерийн бизнесийн амжилт түүний зах зээлийг татах чадвараас эхтэй. Тэрээр олон жилийн турш тогтвортой хамтран ажилласан ивээн тэтгэгчдийн бат бөх багцтай байсан. Lindt, Mercedes-Benz, Rolex болон Moët & Chandon зэрэг тансаг зэрэглэлийн брэндүүд түүнийг өөрсдийн нүүр царай болгосон нь түүний талбай дээрх гоёмсог тоглолт, өө сэвгүй нэр хүндтэй нь төгс зохицож байлаа.
Жорж Вашингтоны их сургуулийн спортын менежментийн хөтөлбөрийн захирал Лиза Делпи Нейротти:
“Түүний зан чанар, бусдад таалагдах чадвар бол маш чухал зүйл. Чи сайн тамирчин байж болно, гэхдээ хүн бүр чамд дуртай байх албагүй. Харин Федерер бол үнэхээр эелдэг, гоё төрхтэй, дэгжин, ухаалаг. Тэрний брэндүүд ч үүнийг нь тусгаж байдаг.”
👟 Nike–ээс Uniqlo, дараа нь On
2018 онд Федерер Nike-ээс гарсан нь томоохон эргэлт болов. Nike түүнийг 20 жилийн туршид ойролцоогоор 150 сая ам.доллараар ивээн тэтгэж байжээ. Гэвч тэр Японы Uniqlo-той 10 жилийн турш үргэлжлэх 300 сая ам.долларын гэрээ байгуулсан.
Uniqlo теннисний гутал үйлдвэрлэдэггүй байсан тул Nike–ийн ивээн тэтгэлтийн үед хаалттай байсан тэр ангилал дахин нээгдэж, Федерер өөртөө шинэ боломж гаргаж авсан юм. Ингэснээр тэрээр Швейцарийн On компанитай гэрээ хийх боломжтой болжээ.
Федерер анх On компанийн тухай эхнэрээ тэдний пүүз өмсөж эхэлснээр мэдсэн бөгөөд удалгүй компанийн гурван үүсгэн байгуулагч — Дэвид Аллеманн, Оливье Бернхард, Каспар Коппетти нартай холбоо тогтоосон. 2019 онд тэрээр өсөж буй тус компанид хувьцаа эзэмшиж, тухайн үед On ихэвчлэн гүйлтийн пүүзэнд төвлөрч байсан билээ.
Гэхдээ Федерер зүгээр л хөрөнгө оруулагч байхаар зогсохгүй, брэндтэй хамтран талбай дээр өмсөх теннисний гутал болон амьдралын хэв маяг буюу өдөр тутмын хувцасны шугам хөгжүүлэхээр тохиролцсон. Энэ эрсдэл ердөө хоёр жилийн дотор амжилт олж, On 2021 онд Нью-Йоркийн Хөрөнгийн бирж дээр IPO хийсэн юм. Тэр үед Федерерийн эзэмшил ойролцоогоор 3% байсан бөгөөд өнөөдөр тус компанийн зах зээлийн үнэлгээ бараг 15 тэрбум ам.доллар хүрч, IPO-оос хойш хувьцааны үнэ 86%-иар өссөн байна. Ингэснээр Федерерийн эзэмшил одоо 375 сая ам.доллараас дээш үнэтэй болжээ.
On-ийн Гүйцэтгэх захирал Марк Маурер 2023 онд Forbes-т:
“Рожер бол хурдасгуур байсан. Бид зүгээр л хаалгыг нээхийг хүссэн. Харин Рожер бидэнтэй хамт тэр аялалд гарсанд бид үнэхээр азтай байсан.” гэж ярьжээ.
💼 Федерерийн бусад хөрөнгө оруулалт
Федерер зөвхөн On-оор хязгаарлагдаагүй. Тэрээр өөр хэд хэдэн бизнесийн оролдлогоороо ч өндөр өгөөж хүртжээ. 2013 онд тэрээр өөрийн олон жилийн агент Тони Годсиктэй хамтдаа Team8 нэртэй менежментийн компанийг хамтран байгуулсан. Дөрвөн жилийн дараа тэд хамтдаа Laver Cup-ыг бий болгосон бөгөөд энэ нь жил бүр зохиогддог багийн тэмцээн юм. Уг тэмцээнд Европын зургаан тоглогч дэлхийн бусад зургаан тоглогчтой өрсөлддөг.
Өнөөдөр Laver Cup нь ATP Tour-ын албан ёсны тэмцээн болж, нэр хүндтэй тамирчдыг тогтмол татдаг, ашигтай арга хэмжээ болсон. Зөвхөн 2023 онд дэд бүтцийн шинэчлэлийн улмаас алдагдалтай ажилласан бөгөөд түүнээс бусад жилүүдэд ашигтай байжээ (Sports Business Journal-ийн мэдээлснээр). Энэ жилийн Laver Cup Сан-Францискод болохоор товлогдсон бөгөөд зөвхөн ивээн тэтгэлэг болон тасалбар, зочидын орлогоос 20 сая ам.доллар давна гэж хүлээгдэж байна.
🌱 Хүнсний технологид оруулсан хөрөнгө оруулалт – NotCo
Федерер удахгүй өөр нэгэн амжилтыг гаргах төлөвтэй байна. 2021 онд тэрээр Чилийн NotCo нэртэй ургамлын гаралтай хүнс хөгжүүлэгч компанийн 235 сая ам.долларын D шатны хөрөнгө оруулалтын тойрогт оролцжээ. Тэрхүү хөрөнгө оруулалтад Формула-1-ийн жолооч Льюис Хамилтон, The Roots хамтлагийн бөмбөрчин Questlove зэрэг алдартнууд оролцсон бөгөөд тухайн үед NotCo-г 1.5 тэрбум ам.доллараар үнэлсэн байв.
Жилийн дараа уг компани өөрийн хиймэл оюун ухааныг бусад хүнс үйлдвэрлэгчдэд лицензээр олгох шинэ B2B нэгжийг эхлүүлж, дахин 70 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт татсан.
🤝 Түншлэл ба ивээн тэтгэгчид
Федерер өнөөдөр хөрөнгө оруулалтын өгөөжөө тайван хүлээх боломжтой, учир нь тэрээр тоглогчийн карьерынхаа үеэс хамт явсан арван хэдэн түнштэйгээ хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлж байна. Үүнд:
Хувийн онгоцны үйлчилгээ үзүүлэгч NetJets,
Нүдний шилний брэнд Oliver Peoples,
Швейцарийн UBS банк (2023 онд түүний олон жилийн ивээн тэтгэгч Credit Suisse-г худалдан авсан) зэрэг багтдаг.
Федерерийн сурталчилгааны гол давуу тал бол тэр бусад теннисчдээс илүү өргөн хүрээнд алдартай хэвээр байгаа явдал юм. Тэрээр Facebook, Instagram, X (хуучин Twitter)-д нийт 43.5 сая дагагчтай бөгөөд энэ тоогоор зөвхөн Рафаэль Надалиас (51.6 сая) арай бага гэж маркетингийн Two Circles агентлаг мэдээлжээ. Мөн 2022–2025 оны хооронд Федерерийн эдгээр платформ дээрх оролцооны хувь (engagement rate) 2.3% байсан нь Жоковичийнх (1.2%)-оос бараг хоёр дахин, Надалийнх (0.5%)-аас дөрөв дахин өндөр үзүүлэлт ажээ.
Жорж Вашингтоны их сургуулийн профессор Лиза Делпи Нейротти:
“Брэндийн үнэ цэнэ нь удаан хугацаанд хадгалагдана гэж би боддог. Федерер сурталчилгаан дахь нэр хүндийнхээ чанараар ирээдүйд ч үнэ цэнэтэй хэвээр байх болно.”
