



















Аргентины либертари Ерөнхийлөгч Хавьер Милей ням гарагийн завсрын сонгуульд гэнэтийн ялалт байгуулснаар улс орноо өөрчлөх шинэчлэлийн хөтөлбөрөө хүчтэйгээр үргэлжлүүлэх боломжийг олж авлаа. Түүний “Ла Либертад Аванза” (La Libertad Avanza, LLA) буюу “Эрх чөлөө урагшилж байна” нам парламентын сонгуулийн саналын 40.84 хувийг авч, сөрөг хүчнээ хол хаяж, эдийн засгийн хямрал, улс төрийн эсэргүүцлийн дунд доройтсон нэр хүндээ сэргээж чадхаар болсон байна.

Аргентины Ерөнхийлөгч Хавьер Милей ням гарагийн сонгуулийн дараа нийслэл Буэнос-Айрест ялалтаа тэмдэглэж, энэ өдрийг “улс орны эргэлтийн цэг” гэж нэрлэн, төрийн бүтцийг багасгаж, эдийн засгийг чөлөөлөх зорилтоо тууштай хэрэгжүүлэхээ амласан юм.
Түүний жижигхэн “Ла Либертад Аванза” нам сүүлийн хэдэн сарын уналтаас сэргэж, парламентын сонгуулийн саналын 40.84 хувийг авч, хөрөнгө оруулагчдын анхаарлыг татсан энэ сонгуульд сөрөг хүчнээ ардаа орхив.
“Өнөөдөр бид эргэлтийн цэгт хүрлээ. Өнөөдөр агуу Аргентиныг байгуулах эхлэл тавигдлаа,” гэж 55 настай ерөнхийлөгч ялалтын баяр дээр хэлэв.
Милей “Аргентины түүхэнд хамгийн шинэчилэгч парламент бүрэлдэнэ” хэмээн мэдэгдэж, эдийн засгийн реформыг үргэлжлүүлэхээ амалсан байна.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп, түүний ойрын холбоотон, Милейд баяр хүргэж “Аргентинд гайхалтай ажил хийж байна!” хэмээн магтжээ.
Парламентын Төлөөлөгчдийн танхимын суудлын тал, Сенатын гуравны нэг нь энэ удаагийн сонгуулиар шинэчлэгдсэн.
Милейгийн хэлснээр, LLA нам парламент дахь суудлын тоогоо гурав дахин нэмэгдүүлж, Төлөөлөгчдийн танхимд 37-оос 101 суудал, Сенатад 6-аас 20 суудал авсан байна.
Зүүн төвийн чиг баримжаатай, дайны дараах үеэс хойш Аргентинд олон жил засагласан Перонист хөдөлгөөн 31.64 хувийн санал авч хоёрт оржээ.
“Өмнөх рүү буцахыг хүсэгчдээс илүү олон аргентина хүн урагшлахыг хүсэж байна,” гэж Милей сөрөг хүчний доройтлын талаар хэлсэн байна.
Энэ сонгууль нь Милей 2023 онд ерөнхийлөгчөөр сонгогдсоноос хойших анхны үндэсний хэмжээний итгэлцүүрийн шалгалт байв. Тэрээр Аргентины удаан хугацаанд хямралд байсан эдийн засгийг “Өвдөлттэй ч зайлшгүй шинэчлэлээр” сэргээхээ амласан билээ.
Сонгуулийн өмнө үндэсний мөнгөн тэмдэгт песо эрс суларч, Милей АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трампаас тусламж гуйхад хүрсэн юм.
Вашингтон урьд байгаагүй 40 тэрбум ам.долларын тусламжийн багц амласан боловч Трамп “Сонгууль Милейгийн талд гарахгүй бол би энэрэнгүй хандахгүй” гэж анхааруулжээ.
“Бидний итгэл Аргентины ард түмнээр батлагдлаа,” гэж Трамп даваа гарагт мэдэгдсэн байна.
Буэнос-Айрест болсон LLA намын баярт зуун зуун дэмжигчид баяр хөөр, тэврэлт, уриа хашгираан, нулимстайгаар ялалтаа тэмдэглэжээ.
38 настай маркетингийн зөвлөх Факундо Кампос “Ийм өндөр санал авна гэж бодоогүй, яг ДАШТ-ий сүүлийн гоол шиг баяртай байна” гэж хэлэв.
45 настай эрүүл мэндийн ажилтан Мариа Хесус Галан “Милейгийн засаглалд сайжруулах зүйл бий, гэхдээ ирээдүй нь их гэрэлтэй” гэжээ.
Гэсэн ч олон аргентинчууд засаглалын бүх хүрээнд итгэл алдраад буйг ирц илтгэж байна — нийт сонгогчдын ердөө 67.9% нь санал өгчээ, энэ нь сүүлийн 40 жилд байгаагүй доод түвшин юм.
Сонгуулийн өмнө олон иргэн Милейд урам хугарсан тухайгаа хэлсэн ч Перонист хөдөлгөөний эсрэг байр суурь нь хэвээр байв. Тус хөдөлгөөний удирдагч, хуучин ерөнхийлөгч Кристина Киршнер авлигын хэргээр ял авч, гэрийн хорионд байгаа билээ.
Буэнос-Айрес мужид — Перонистуудын уламжлалт бэхлэлтэд — Милейгийн нам өнгөрсөн сарын орон нутгийн ялагдлын дараа хүчтэй эргэн ирж, бараг тэнцүүхэн үр дүн гаргасан нь хамгийн гэнэтийн явдал байв.
69 настай тэтгэвэрт гарсан Адриана Котонео “Милейгийн нам хамгийн сайн сонголт гэж бодохгүй байна, гэхдээ би аль бүлэг явж алга болох ёстойг тодорхой мэдэж байна” гэжээ.
Өмнө нь телевизийн нэвтрүүлэгч байсан Милей 2023 оны 12-р сараас хойш төрийн албан хаагчдыг хэдэн арваар нь халж, төрийн бүтээн байгуулалтыг царцааж, эрүүл мэнд, боловсрол, тэтгэврийн зардлыг танаж, өргөн хүрээний зохицуулалтыг цуцалжээ.
Эдгээр реформ нь анхандаа олон сая хүнийг ядууралд түлхсэн ч инфляцийг гуравны хоёр хувиар бууруулсан бөгөөд энэ нь олон хүний хувьд амьсгаа авах завдал болсон юм. Гэвч энэ хүнд реформ эдийн засгийн өсөлт, хэрэглээ, үйлдвэрлэлийг уналтад оруулсан байна.
Хөрөнгө оруулагчид өнгөрсөн сард песог олноор зарж эхэлсэн ч Трамп Латин Америкийн хамгийн ойрын холбоотноо аврахаар оролцсон юм.
АНУ-ын Сангийн яам сүүлийн долоо хоногуудад песо худалдаж авч, зах зээлийг тогтворжуулах зорилгоор хэд хэдэн удаа зах зээлд оролцсон байна.
Сонгуулийн дараа песогийн ханшийг сулруулах эсвэл үнэгүйдүүлэх төлөвтэй гэсэн хүлээлт байсан ч Сангийн сайд Луис Капуто “Үгүй” гэж хатуу хариулсан юм.
“Даваа гараг бол ердийн өдөр. Эдийн засгийн хөтөлбөр, валютын ханшийн хүрээ өөрчлөгдөхгүй,” гэж тэр хэлжээ.











