



















Улс төрийн намын тухай хуулийг дагаж мөрдөх хугацааг нэг жилээр хойшлууллаа. Уг нь энэ хууль 2025 оны нэгдүгээр сарын нэгний өдрөөс хэрэгжиж эхлэх байсан юм. Гэвч тухайн хуулийн хоёрдугаар зүйлд, намууд дүрмээ шинэ хуульдаа нийцүүлэн шинэчлэн батлуулж, Улсын дээд шүүхэд 30 хоногийн дотор хүргүүлэхээр заасан юм. Гэтэл одоог хүртэл дүрмээ шинэчилж чадаагүй. Бодит байдал дээр Улсын дээд шүүхэд дүрмээ шинэчлэх хүсэлт өгсөн долоон нам, хойшлуулахыг хүссэн таван нам байсан юм. Улмаар Засгийн газраас Улс төрийн намын тухай хуулийн дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах төслийг УИХ-д яаралтай горимоор хэлэлцүүлэхээр өргөн барьсан. Ингээд хуулийн төслийг УИХ-ч хэлэлцэж, олонхын саналаар буюу 87 гишүүн дэмжиж баталлаа.
Энэ сэдвийн хүрээнд УИХ-ын гишүүн О.Амгаланбаатарын байр суурийг хүргэж байна.
Эрх баригч намаас гадна дөрвөн нам дотоод асуудлаа шийдэж чадахгүй хууль хэрэгжих хугацааг сунгалаа. Одоо тэгэхээр ААН-үүдийн хувьд эдийн засгийн хүнд байдалд орлоо татвараа хойшлуулъя гэх хүсэлт гаргаад татвар төлөх хугацаагаа хойшлуулаад байж болох байдлыг төр үүсгэлээ. Энэ зөв манлайлал мөн үү? Та ямар байр суурьтай байна?
-Улс төрийн намын тухай хуулийн хэрэгжих хугацааг УИХ хэлэлцээд хэрэгжих хугацааг нь нэг жилээр сунгачихлаа. Монгол Улсад болохгүй, бүтэхгүй асуудлаа эхнээс нь зөв хөндөж хөөхгүй байна л даа. Төрийн алба том, төсөв данхайлаа гээд байдаг үндэс нь нам болсон. Бүх суманд хөлтэй, 200 мянган гишүүнтэй гээд байдаг. Тэр гишүүдээ ажилтай болгох гэж төрийн алба данхайсан. Энэ хуулиа улам сайжруулах ёстой. Нийт 30 гаруй нам 20 гаруй мянган гишүүнтэй байж бүртгүүлэх юм байна. Бараг ард иргэд бүгдээрээ намын гишүүн болох нь ээ. Хатуу гишүүнчлэлийг эргэж харах хэрэгтэй болж. Ямар дүрэм байна тэрэнд тааруулж, сонгодог. Монголд шашин хоорондын бус нам хоорондын мөргөлдөөн бий болж байна. Өвөрхангай аймагт ямар асуудал боллоо. Намаас болж хүний амь хөнөөсөн. Тиймээс энэ хуулиа улам сайжруулъя. Нэг сум дотор ах дүү нар бие биеэ үзэж чадахаа больж байна. Өнгөрсөн хоёр сар гаруйн хугацаанд 2025 оны төсвийг УИХ хэлэлцлээ. Төсвөөр хуримтлал, бүтээн байгуулалт гэхээсээ илүү урсгал зардал л ярьж байна. Ердөө эрх баригч намын төрийн албаны том бүтцийг тэжээх гэж дээр дооргүй зүтгэлээ. Тулгамдсан энэ асуудлынхаа гол үндэс нь юу юм бэ гэдгийг огт олж харсангүй.
Төрийн данхар бүтэц, төсвийн үргүй зардлын шалтгаан нь улс төрийн нам байх нь ээ?
-Монгол Улсад 37 орчим нам тогтмол үйл ажиллагаатай гээд ярьж байна. Ингээд нэг нам 22 мянган гишүүнтэй байх ёстой гэж тооцоход л 814 мянган иргэн аль нэг намд заавал харьяалагдах нь. Давхардаагүй тоо шүү. Тэгэхээр нөгөө сонгох, сонгогдох эрхээс авхуулаад иргэд чөлөөт сонголт хийх ямар ч боломжгүй болох нь гэсэн үг. Монголд болохгүй, бүтэхгүй байгаа бүх юмны эх нь улс төрийн нам. Монгол Улсын хоёр том нам бүх сумдад, бараг бүх хороонд өөрийн гэсэн үүртэй. Тэд нь манай нам ялж байж л би ажилтай, орлоготой залгана гэдэг ойлголттой болсон. Эргээд сонгуульдаа ялсан нам нь нөгөө идэвхтэй ажилласан намын гишүүдээ ажилтай байлгахын тулд төрийн албыг томруулахаас өөр замгүй болдог. Ингээд л жилээс жилд, сонгуулиас сонгуульд төрийн алба томорсоор томорсоор энэ том араг ясаа дийлэхээ больчихлоо л доо. Тэгэхээр одоо ямар дүрэм байна. Тэрүүнд тааруулсан арга замаар л явахаас өөр зам үлдээгүй. Ингээд нөгөө Улс төрийн намын тухай хуулиа хойшлуулах, өөрсдийн эрх ашигтаа нийцсэн цаг хугацааг заасан байдалтай л хуулийг өөрчилж байна.











