DOGE АНУ-Д ХЯМРАЛ ҮҮСГЭХ МАГАДЛАЛ БАГА Ч, “ХУРДАН ХӨДӨЛЖ, ЭВДЭЖ” БУЙ ХАНДЛАГА НЬ ЭРСДЛИЙГ НЭМЭГДҮҮЛЖ БАЙНА

НИЙТЭЛСЭН:

2025-03-10 15:30

Сүүлийн нэг сарын хугацаанд АНУ-ын эдийн засгийн төлөвийн талаархи яриа сөрөг чиглэлд өөрчлөгдөж, өсөлт саарах, инфляци өсөх вий гэсэн болгоомжлол нэмэгдэж байна. Холбооны Засгийн газрын ажилчдын халагдалт, Төрийн Үр Ашигтай Байдлын Хэлтэс (DOGE)-ийн гэрээ цуцалж буй тухай мэдээнүүд энэ түгшүүрийг улам бүр нэмэгдүүлэв. DOGE-ийн үйл ажиллагаа засгийн газрын чухал үйлчилгээ болон шууд нөлөөлөлд өртөж буй ажилчдад бодит аюул учруулж байгаа ч энэ нь нийт эдийн засагт хэр том аюул заналхийлэх вэ? DOGE АНУ-д эдийн засгийн хямрал үүсгэж чадах уу? Магадгүй үгүй. Нийт хэмжээгээрээ авч үзвэл, түүний нөлөө хязгаарлагдмал боловч энэ онд өсөлт болон ажил эрхлэлтийн түвшинг бууруулах нөлөөтэй. Гэсэн хэдий ч DOGE хэт хурдан ажиллаж, тодорхойгүй байдлыг нэмэгдүүлснээрээ нийт эрсдэлийг өсгөж байна.
DOGE Эдийн Засгийн Хямрал Үүсгэх Магадлал Бага

АНУ-ын Үндэсний Эдийн Засгийн Судалгааны Товчоо эдийн засгийн хямралыг “Нийт эдийн засгийг хамарч, хэдэн сараас дээш хугацаанд үргэлжлэх эдийн засгийн үйл ажиллагааны мэдэгдэхүйц бууралт” гэж тодорхойлдог. Хямралын гол хүчин зүйлүүд нь хэмжээ, хамрах хүрээ, үргэлжлэх хугацаа юм.

АНУ-ын ажиллах хүчний тоо 170 сая орчим бөгөөд ажилгүйдлийн түвшин 0.1 хувиар өсөхийн тулд 200,000 гаруй хүн ажилгүй болох шаардлагатай. Ажилгүйдлийн өсөлт нь хямралын гол үзүүлэлтүүдийн нэг бөгөөд түүхэн дунджаар ажилгүйдэл дор хаяж 0.5 хувиар өсөх үед хямрал эхэлдэг гэж үздэг. Энэ нь нэг сая орчим хүн ажлаа алдахтай тэнцэх тоо юм.

Холбооны Засгийн газрын ажилчдын тоо (шуудангийн албыг оролцуулан) ойролцоогоор 3 сая буюу нийт ажиллах хүчний 2%-иас бага хувийг эзэлдэг. Холбооны ажил эрхлэлт нь эдийн засгийн мөчлөгөөс ихээхэн хамааралгүй. Түүхийн хувьд, жишээ нь 1990-ээд онд Клинтоны засаг захиргааны үед холбооны ажилчдын тоо буурсан боловч энэ нь эдийн засгийн өсөлтийн үед болсон.

DOGE энэ онд холбооны ажилчдын тоог хэр ихээр бууруулах нь тодорхойгүй хэвээр байна. Учир нь энэ үйл явц эмх замбараагүй өрнөж байгаа юм.

Үүнийг дөрвөн үндсэн бүрэлдэхүүн хэсэгт хуваавал:

90 хоногийн ажилд авах хөлдөлт: Шинэ засаг захиргаа эхлэхтэй зэрэгцэн хэрэгжсэн бөгөөд зарим онцгой тохиолдлыг эс тооцвол бүх шинэ ажилд авах үйл явцыг зогсоосон. Өнгөрсөн жил холбооны засгийн газарт сар бүр дунджаар 36,000 хүн ажилд орж, 32,000 хүн ажлаас гарч байсан.

“Сонголтын мөч” буюу хугацаатай огцрох хөтөлбөр: Цагаан ордны мэдээлснээр 75,000 ажилтан энэхүү хөтөлбөрт хамрагдаж, 9-р сарын хугацаанд ажил хийхгүйгээр цалин авах нөхцөлтэйгөөр ажлаас гарсан. Эдгээр хүмүүсийн зарим нь ямар ч байсан энэ жил тэтгэвэрт гарах, ажлаа солих байсан байх магадлалтай.

Шинээр ажилд орсон ажилчдыг халах: The New York Times-ийн мэдээлснээр, 2-р сарын 26-ны байдлаар нэг жилийн дотор ажилд орсон 20,000 орчим ажилтныг халсан. Нийтдээ 200,000 гаруй шинэ ажилтан засгийн газарт ажилладаг.

Ажиллах хүчний бууруулалт: 3-р сарын 13-ны дотор агентлагууд ажилчдын тоогоо мэдэгдэхүйц бууруулах төлөвлөгөө гаргах шаардлагатай. “Хууль тогтоомжид заагаагүй үүрэг бүхий” албан газрууд хамгийн түрүүнд танагдана.

Одоогоор 100,000 орчим ажилтан халагдсан буюу тэтгэвэрт гарсан бөгөөд энэ тоо оны эцэс гэхэд хоёр дахин өссөн ч эдийн засгийн хямрал үүсгэх хангалттай хэмжээнд хүрэхгүй.

DOGE нь зөвхөн холбооны ажилчдыг бус, мөн засгийн газрын гэрээт ажилчдыг ч ихээхэн хохироож байна. DOGE нь татвар төлөгчдийн мөнгийг хэмнэх зорилгоор засгийн газрын гэрээнүүдийг хүчингүй болгож байгаа. DOGE-ийн вэбсайт 105 тэрбум ам.долларын хэмнэлт гаргасан гэж мэдээлж байгаа боловч энэ тоо хэтрүүлсэн байх магадлалтай.

Засгийн газрын гэрээт ажилчид, буцалтгүй тусламж авдаг ажилчид холбооны ажилчдаас гурав дахин олон байдаг. Хэрэв DOGE гэрээт ажлын байрыг 600,000-аар бууруулбал нийтдээ 800,000 ажилтан шууд болон шууд бус байдлаар ажлаа алдах магадлалтай. Энэ нь эдийн засгийн хямрал үүсгэх түвшинд хүрэхгүй ч эрсдэлтэй.

DOGE-ийн Арга Барил Эдийн Засгийн Эрсдэлийг Нэмэгдүүлж Байна

DOGE “хурдан хөдөлж, эвдэж” буй арга барилтай тул богино хугацаанд ихээхэн нөлөө үзүүлж, тодорхойгүй байдлыг нэмэгдүүлж байгаа.

1990-ээд онд холбооны ажилчдын тоог зургаан жилийн турш 350,000-аар бууруулсан нь эдийн засагт хүчтэй цохилт болоогүй. Гэтэл DOGE богино хугацаанд их хэмжээний халах ажил хийж байгаа нь ажилгүйдлийн огцом өсөлтөд хүргэж болзошгүй.

DOGE-ийн үйл ажиллагаа ихээхэн тодорхойгүй байдал үүсгэж байна. Энэ нь ажлаас халагдахаас айсан ажилчдын хэрэглээг бууруулахад хүргэж байгаа.. Үүнтэй адилаар, холбооны гэрээт байгууллагууд мөн ажилчдаа халах эсэхдээ эргэлзэж байгаа нь эдийн засгийн өсөлтөд сөргөөр нөлөөлнө.

DOGE-ийн үйл ажиллагаа АНУ-ын эдийн засгийг шууд хямралд оруулахгүй ч тодорхой хэмжээнд эрсдэл үүсгэж байгаа юм. Холбооны ажилчдыг ажлаас халах, засгийн газрын гэрээ цуцлагдах, тодорхойгүй байдал нэмэгдэх зэрэг нь ажил эрхлэлтийг бууруулах хүчин зүйлс болно.

Эдийн засгийн хямрал эхэлсний дараа зогсооход хэцүү байдаг тул DOGE-ийн үйл ажиллагааг илүү ухаалгаар удирдах шаардлагатай байгаа юм.

Үг бол үнэ цэн...

ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ

ug.mn сайт 2025 оны 12 сарын 21 Ням гарагИЙН ХӨТӨЛБӨР

Бичил мэдээ

Шинэ мэдээ

Их уншигдсан

2025-12-20 16:00

Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн албан тушаалд нэр дэвшигч С.Наранцогтын томилгооны сонсгол маргааш буюу 12 дугаар сарын 16-ны өдөр зохион байгуулагдана . . . .

2025-12-15 12:18

2025-12-13 01:23

“Оюутолгой бүлэг ордын ашиглалтад Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах, хүртэх өгөөжийг нэмэгдүүлэхтэй холбоотой баримт бичиг, үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх” үүрэг бүхий Хянан шалгах түр хорооноос нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголыг 2025 оны 12 дугаар сарын 08-12-ны өдрүүдэд, Төрийн ордонд зохион байгуулах гэж байна.

2025-12-07 10:34

2025-12-07 10:30

Лондонгийн Металлын Бирж (LME)-ийн зэсийн үнэ баасан гарагт ам.долларын сулрал, зэсийн тэргүүлэгч үйлдвэрлэгч Чилийн аравдугаар сарын үйлдвэрлэл буурсан байдал, мөн Хятадын хайлуулах үйлдвэрүүдийн төлөвлөсөн үйлдвэрлэл бууруулах шийдвэрийн нөлөөгөөр анхны дээд амжилтаа шинэчлэн давж, 11,200 ам.доллараас давлаа. LME-ийн гурван сарын үндсэн гэрээт зэсийн үнэ 2.5%-иар өсөж, 11,210.50 ам.долларт хүрсэн нь 10-р сарын 29-нд тогтоож байсан 11,200 ам.долларын өмнөх дээд амжилтыг давсан үзүүлэлт боллоо.

2025-11-30 00:15

2025-11-23 13:29

Баасан гарагт Токио дахь Ерөнхий сайдын өргөөний өмнө хэдэн зуун иргэн цуглан жагсаж, Ерөнхий сайд Санаэ Такайчи Тайванийн талаар сүүлийн үед хийсэн буруу мэдэгдлээ эргүүлэн авах, тайлбар өгч уучлал хүсэхийг шаардав.

2025-11-23 13:07