



















Өнгөрсөн долоо хоногийн лхагва гарагт Францын уран олборлогч Oранo компани "Нигерийн цэргийн засгийн газрын тавьсан экспортын хоригийн улмаас тус улсын SOMAIR хамтарсан үйлдвэр нь дампуурлын ирмэгт хүрээд байгааг онцолжээ". Уг үйлдвэрийн гол хувьцаа эзэмшигч нь Орано компани юм.

Orano компани өнгөрсөн жил Нигерийн эрх баригчид ураны экспортыг зогсоосны дараа SOMAIR компанийн олборлолтыг зогсоохоос өөр аргагүй болсон байна. Харин Нигерийн засгийн газар өнгөрсөн 12-р сард энэхүү уурхайг хураан авч, өнгөрсөн сард төрийн мэдэлд бүрэн авах шийдвэрээ зарласан. Энэ нь Баруун Африкийн улс орнууд гадаадын компаниудаас байгалийн баялгаа илүү хяналттайгаар авахыг зорьж буй сүүлийн үеийн чиг хандлагатай нийцэж байна.
Нигер нь алт, нүүрс экспортлохоос гадна дэлхийд уран олборлолтоор долдугаарт бичигддэг томоохон экспортлогч орон юм. Уг улс нь Orano компанийн ураны нийлүүлэлтийн ойролцоогоор 15%-ийг бүрдүүлдэг байжээ.
Orano нь Ройтерст өгсөн цахим хариултандаа, 2023 оны 10-р сараас хойш SOMAIR-ийн санхүүгийн нөхцөл байдал муудаж байгааг анхааруулж байсан хэмээн мэдэгджээ. Цаашлаад:
“Нигерийн эрх баригчдын зардал гарсаар байхад олборлолтыг үргэлжлүүлэн нэмэгдүүлэх хатуу шаардлага нь өнөөдрийн дампуурлын нөхцөлд болсон” гэж Orano тайлбарласан байна.
Нигерийн Уул уурхайн яам уг нөхцөл байдлын талаар Orano компанийн өгсөн үнэлгээнд шууд хариу өгөөгүй.
Нигерийн цэргийн засаглал 2023 онд төрийн эрхийг булаан авсан ба тэдний үзэж буйгаар Orano нь 1971 оноос хойш 63 хувийн хувьцаа эзэмшдэгч уурхайн 86.3%-ийн орлогыг авдаг байсан аж.
Уг улсын уурхайн ажилчдын гол холбоо нь олборлолт үргэлжлэх болно гэж мэдэгдсэн бөгөөд Orano компанийг үйлдвэрийг сүйтгэсэн гэж буруутгажээ. Мөн ураны ашиг тус улсдаа хангалттай өгөөж авчраагүй хэмээн шүүмжилсэн байна. Orano уг буруутгалыг няцаасаар байгаа.
Мөн Orano компанийн мэдэгдсэнээр, Нигерийн төрийн өмчит хамтрагч болох SOPAMIN компани нь уран хямдарсан үед зарлага хүлээлцхээс зайлсхийж, өөрийн квотоо авахаас татгалзаж, оронд нь Orano компани нэмэлт уран худалдан авч уурхайн үйл ажиллагааг амьд байлгаж байсан гэжээ.
“Нигер улс нь ураны үнэ буурсан үеүдэд оффтэйк (хувийг тодорхой эрхийн дагуу авах боломжтой хэмжээ) эрхээ хэрэгжүүлдэггүй байсан тул Orano компани өөрийн эзэмшлийн хувиас давсан хэмжээгээр уран худалдан авч, уурхайн санхүүгийн тогтвортой байдлыг хангаж ирсэн” гэж дурджээ.
Orano компанийн зүгээс SOMAIR-ийн үлдсэн хөрөнгийг ажилчдын цалин хөлс, үйлдвэрийн тоног төхөөрөмжийг хадгалахад зориулах ёстой гэж мэдэгдсэн байна.
Ураны зах зээлийн үнэ энэ жил 7%-иар өсөөд байгаа бөгөөд өнгөрсөн долоо хоногт фунт нь 79 ам.доллар хүрсэн нь 7 сарын дээд үнэ болсон.
Orano нь хууль эрх зүйн арга хэмжээ авах эрхээ хадгалж буй ч Нигерийн төрийн мэдэлд бүрэн шилжүүлэх үйл явцын дараагийн алхамд юу хийхээ тодорхой хэлээгүй байна.
Сонирхуулахад, хөрш зэргэлдээ Мали улс нь Barrick компанийн Loulo-Gounkoto алтны уурхайг төрийн мэдэлд шилжүүлсэн бол Буркина Фасо, Гвиней зэрэг орнууд барууны уул уурхайн компаниудад шахалт үзүүлж, илүү их эзэмшлийн хувь шаардаж, оронд нь Оросын сонирхолд нийцсэн бодлого руу шилжиж байна.










