



















Угаартлаа, угаартаж нас барлаа гэдэг мэдээнд эмзэглэхээ больтол иргэдийн эрүүл мэнд, амь нас үрэгдэж байна. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд 2-80 насны 25 иргэн угаарын хийнд хордсон. Ааан гээд л өнгөрлөө. Хэн ч тэднийг тоосонгүй. Эмзэглэсэн ч үгүй. Бүр нэг гэртээ 10-уулаа угаартаж, амиа алдсан тохиолдол ч бий. Өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд 3163 хүн угаартаж нас барсан тоон мэдээлэл байна. Өөрөөр илэрхийлвэл, өнгөрсөн 1460 хоногт 3163 хүн буюу нэг хоногт хоёр хүн гэртээ угаартаж нас баржээ. Энхтайван, дайн дажингүй Монгол Улс дөрвөн жилийн дотор энэ тооны иргэдээ угаартуулж булшлав. Буруутан нь амь насаараа хохирсон иргэд. Амар. Хэлдэг ганцхан үгтэй. Галлагаагаа буруу хийсэн. Сайжруулсан шахмал түлш хэрэглэж эхэлснээс хойш шидийг нь нийслэлчүүд үзсэнгүй.
ӨНӨӨДРИЙН УЛААНБААТАР 1952 ОНЫ ЛОНДОН ХОТТОЙ ЯГ АДИЛХАН...
Лондонгийн утаа гамшгийн хэмжээнд хүрсэн нь түүхий нүүрс. Тэд үйлдвэрүүдэд түүхий нүүрс хэрэглэхээ больж, утаагүй бүс тогтоож, утаанаасаа ул мөргүй салсан. Манайх амихандаа үүнийг нь дуурайсан ч чадаагүй. Шалтгаан нь агаарын бохирдлыг далимдуулж улсын мөнгө хэдэн их наядаар нь идэж ууж, нэг агаараар амьсгалахгүй юм чинь гэсэн хоноцын сэтгэл өвөртөлсөн дарга нартай. Утаагүй бүс тогтоосон нь нийслэлчүүдийг биш дарга нар өөрсдийгөө бодсон шийдвэр ч юм билүү. Анзаардаг бол төрийн ордноос урагшаа зайсан чиглэл, богд уул хавьцаа үнэхээр утаагүй, харин төрийн ордноос хойшоо худалч хүнд нэг алхаад л утааны голомт руу ордог нь үнэн. Утаа бол гэр хорооллынхоны зовлон болохоос Монголын зовлон биш бололтой. Яг үнэндээ сайжруулсан шахмал түлш, түүхий нүүрс хоёрын хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх сөрөг нөлөө, нүдэнд харагдаж буй утааны хэмжээ яг адил. Агаарын бохирдлоос болж жилд 150 орчим хүүхэд уушгины хатгалгаа, зүрх судасны эмгэгээр, нэг мянга гаруй насанд хүрсэн иргэн нас барж байна. Цаг бус, эрт нас баралт нэмэгдсээр байна. Хамгийн том шалтгаан нь дутуу шаталтаар үүсдэг, эрүүл мэндэд гол аюул учруулдаг нарийн ширхэгт тоосонцор /PM2.5/, хүхэрлэг хий, хүхрийн давхар исэл, угаарын хий, азотын давхар исэл, хүнд металл зэрэг хорт бодисуудын нэгдэл. Гэтэл ШУА-ийн хими технологийн хүрээлэнгээс сайжруулсан түлшин дэхь химийн элементүүд стандарт хэмжээнээс даваагүй гэж мэдэгдэх дарга нартай. Тэгвэл иргэд яагаад угаартаж, нас бараад, агаарын бохирдол нь мэдэгдэхүйц нэмэгдсэнийг тайлбарлах сэтэртэн алга. Тэгээд ч Монголынхоор биш олон улсын судалгааны байгууллагаар Улаанбаатарын утаа иргэдийн эрүүл мэндэд учруулж буй хор хөнөөлийн судалгааг хийлгэмээр байна. Үгүй бол манай дарга нар утааг бууруулах нэрийдлээр өөрсдөө хөлжиж дууслаа.
АГААРЫН БОХИРДОЛ ДАГАСАН АВЛИГА...
Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөр, агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хороо, цэвэр агаар сан гэсэн нэртэй мөнгө угаах олон шийдвэр гаргаж, бахь байдгаараа байран дээрээ эргэлдээд 10 гаруй жил болж байна. Утаанаасаа салъя гэхээр яндангаа солино гэдэг дарга нартай нийслэлчүүд нар үзэх болоогүй. Тэд тэнэгтээ ингэж ч хэлээгүй байх. Нийслэлчүүд утаанаасаа салчихвал тэд хоолгүй хонож магад. Тиймдээ л яндангийн шүүлтүүр тавина, зуухыг нь солино гэдгээс утаа гаргахгүй байх нэг ч ажил сэдэхгүй өдий олон жилтэй золгож байгаа нь энэ. Утаагаар бизнес хийж хөлжсөн, авлигажсан, улсын төсвийг утаанд зарцуулах нэрийдлээр хувьдаа завшсан хүмүүс хожисноос төвсийг нь бүрдүүлж өгсөн татвар төлөгч энгийн иргэд эрүүл мэндээрээ хохирч, хорт хавдраар өвчилж нас барсаар... Утаа гамшгийн хэмжээнд хүрэх үеэр эмнэлгүүд уушгины хатгалгаатай хүүхдээ авч дийлэхгүйд хүрч, эмнэлгийн тусламжийг шалан дээрээс авдагтаа баярлах нь халаггүй байдаг нь бодит эмгэнэл...
Агаарын бохирдолд 2008-2016 онд 550 тэрбум, 2016-2020 онд 456.1 тэрбум төгрөг, өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд мөн 456 тэрбум төгрөг зарцуулж, агаарын бохирдлыг бууруулах ажлын албаны зардалд 1.2 тэрбум төгрөг урсгажээ. Эдгээр зарцуулалтуудынхаа үр дүнг тайлагнасан газар хаана байна?
Нийгмийн хариуцлагын хүрээнд иргэдэд сайжруулсан шахмал түлшийг алдагдалтай ч хамаагүй нийлүүлж, энэ мөнгөө улсын төсвөөр гаргуулахаа болино гэж сэдмэгцээ эцэстээ “Тавантолгой түлш” компанийг “Эрдэнэс таван толгой” ТӨХК-ийн охин компани болгосон. Эндээс л “Эрдэнэс таван толгой” ТӨХК-ийг тойрсон авлигын сүлжээ эхэлсэн. Ялыг нь ганцхан хүнд үүрүүлж бусад нь чимээгүй авсан авлигадаа бялуурч хэвтээ биз...
Авлигад амташсан дарга нарын мөнхийн ашиг сонирхол байх цагт Улаанбаатар хот агаарын бохирдлоосоо сална гэж байхгүй. Тэдэнд гэр хорооллын 200 мянга гаруй өрхийн янданг буулгах сэтгэл дутна.










