Улс төрийн намын тухай хууль буюу хэн хүчтэйг харах боломж

НИЙТЭЛСЭН:

2024-12-08 15:30

2025 оны улсын төсвийн завсраар Засгийн газар Улсын Их хурал /УИХ/-д Улс төрийн намын тухай хуулийн дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг өргөн барьсан. Хуулийн төслийг яаралтай горимоор оруулж ирэн УИХ дахь хоёр намын бүлгээс УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан хүртэл хэлэлцүүлж, ирэх баасан гарагт буюу 12 дугаар сарын 13-ны өдөр эцэслэн батлахаар хуваарьт зоожээ. Хэрэв энэ хуулийг УИХ дэмжиж баталбал, МАН дотор фракц хоорондын хагаралтай хэдий ч, намын дарга Л.Оюун-Эрдэний хүч “улны” болтлоо сулраагүйг харах боломж бүрдэнэ.

Улс төрийн намын тухай хуулийг шинэчлэн батлаад 17 сар буюу нэг жил 5 сарын хугацаа өнгөрчээ. Гол нь энэ хууль 2025 оны нэгдүгээр сарын нэгний өдрөөс хэрэгжиж эхэлнэ. Гэвч тухайн хуулийн хоёрдугаар зүйлд, намууд дүрмээ шинэ хуульдаа нийцүүлэн шинэчлэн батлуулж, Улсын дээд шүүхэд 30 хоногийн дотор хүргүүлэхээр заасан юм. Үндсэндээ Улс төрийн намын тухай хуулийг УИХ шинэчлэн баталснаас хойших 17 сарын хугацаанд намууд УИХ, Орон нутгийн сонгуульд төвлөрч, намын дүрмээ шинэчлэх асуудлаа хойш тавьсан. Эсвэл угаасаа хүсээгүй.

Ингээд хууль хэрэгжих хугацаа нь тулаад ирэнгүүт эрх баригч намын даргын албан тушаалын эрх ашиг хөндөгдөхөд хүрсэн тул МАН-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ танхимын гишүүнээрээ “түрий” барьж хууль дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийг өөрчлөхөөр “лобби”-дож байх. Улс төрийн зураглалыг нь томруулбал, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн санаачилж, батлуулсан Улс төрийн намын тухай хуулийг дагаж мөрдөх хуулийн хугацааг 2027 оны наймдугаар сарын нэгэн хүртэл хойшлуулахаар зэхэх нь төрийн тэргүүн, Ерөнхий сайд хоорондын улс төрийн "гал" ноцох уу үгүй юу гэдгийг харж болохоор байна.

Ганцхан энэ хуулийн төсөл ч биш. Ажиглавал Л.Оюун-Эрдэнэ сайд болон түүний баг нэг аргад мэргэших авай. Өөрөөр хэлбэл өөрсдийнх нь эрх ашигт нийцүүлэн өөрчлөх хуулийн төслүүдийг кабинетад нь хамтарч орсон Ардчилсан нам, ХҮН-ын гишүүдийн гараар "могой атгуулах". Гол нь Л.Оюун-Эрдэнэ сайд болон түүний баг уснаас хуурай гарч, хамтран хамжигчид нь золионд явж буй нь улстөрийн этик ор тас байхгүйг нь ил болгох боллоо. Олзуурхууштай нь, хэрсүү иргэд хэдийнээ ялгаж харан үзэл бодлоо өөр өөрсдийн хаягаараа илэрхийлж эхэлжээ.

Өрмийг нь хамж, хусмыг нь хүртээх тохироотойгоор МАН захиалга өгч, арай ахиу хусам хүртэхээр ХҮН ордон дотор хамжигчаар ажиллаж, ордны гаднаас Бүгд найрамдах нам, Шинэ нам, Үнэн ба зөв гэсэн улс төрийн намууд дэмжсэн нэртэйгээр халаасны мөнгөтэй залгахаар хаа хаанаа улстөр хийж гүйцгээх.

УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгээс Улс төрийн намын тухай хуулийн мөрдөх хугацааг хойшлуулахгүй гэж байр сууриа илэрхийлсэн. Гэхдээ өөрчлөх хуулийн төслийн үзэл баримтлал нь тухайн намын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэлийн батлав гэх гарын үсэгтэй. Үүнийг харсан хэрсүү уншигчид, эрх баригч намтай Засгийн газраа хамтарч байгуулсан Ардчилсан намд ч бүрэн итгэж чадахгүй, эргэлзэж суух нь аргагүй.

Улс төр дэх авлигын хэрэг ужгирсан нь улс төрийн намуудын дотоод ардчилал, хариуцлагатай шууд холбоотой гэж улс төр судлаачид дүгнэдэг. Тиймдээ ч, Улс төрийн намын тухай хуулийг шинэчилж, парламентад суудалтай намуудад төсвөөс санхүүжилт өгөхөөр болсон нь намуудыг мөнгөнөөс илүү үзэл баримтлалын үнэ цэнтэй байлгах гэсэн арга ядсан арга.

Гэтэл эрх баригч нам, тэдний тараасан хусам дээр “зодолдох” намууд хуулийн дор амьдрах ёстой болохоос биш хуулийн дээр гарч, өөрсдөдөө хуулийг тааруулан засах ёсгүйг ойлгохыг хүссэнгүй. Ингээд бодит байдал дээр улс төрийн намууд үлдсэн нэг сарын дотор дүрмээ өөрчилж амжихгүй байдалтай, хууль хэрэгжих хугацааг хойшлуулна гэж “хуйвалдаж” сууна.

Хууль тогтоох дээд байгууллага нь эрх, үүргээ ухамсарлаж чаддаг, гишүүд нь утсан хүүхэлдэй болохгүй бол энэ хуулийн төслийг дэмжиж, батлах нь “хортой” шийдвэр болохыг ойлгох ёстой. Ингэж чадвал Үндсэн хуулиа өөрчилж, УИХ-ын гишүүдийн тоог 50-аар нэмэгдүүлж, 126 болгосны үр дүнг харуулах нэг нотолгоо болох юм.

Дахин сануулъя, хуулийг нэг жил хагасын өмнө баталсан, хэрэгжих хугацааг тов тодорхой заасан. Намууд бүтэц, зохион байгуулалтаа шинэчилж амжихгүй бол хуулийн хэрэгжилтийг нэг сараар ч юм уу хойшлуулж болох. Атал бүтэн хоёр жилээр сунгахаар эрх баригч намын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ “шаардаж” байх. Тэр ямар айдастай болоод намын хурлаа зарлаж, дүрмээ ярих зориг нь эс хүрнэ вэ?.

Үг бол үнэ цэн...

ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ

ug.mn сайт 2025 оны 12 сарын 22 Даваа гарагИЙН ХӨТӨЛБӨР

Бичил мэдээ

Шинэ мэдээ

Их уншигдсан

2025-12-20 16:00

Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн албан тушаалд нэр дэвшигч С.Наранцогтын томилгооны сонсгол маргааш буюу 12 дугаар сарын 16-ны өдөр зохион байгуулагдана . . . .

2025-12-15 12:18

2025-12-13 01:23

“Оюутолгой бүлэг ордын ашиглалтад Монгол Улсын эрх ашгийг хангуулах, хүртэх өгөөжийг нэмэгдүүлэхтэй холбоотой баримт бичиг, үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх” үүрэг бүхий Хянан шалгах түр хорооноос нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголыг 2025 оны 12 дугаар сарын 08-12-ны өдрүүдэд, Төрийн ордонд зохион байгуулах гэж байна.

2025-12-07 10:34

2025-12-07 10:30

Лондонгийн Металлын Бирж (LME)-ийн зэсийн үнэ баасан гарагт ам.долларын сулрал, зэсийн тэргүүлэгч үйлдвэрлэгч Чилийн аравдугаар сарын үйлдвэрлэл буурсан байдал, мөн Хятадын хайлуулах үйлдвэрүүдийн төлөвлөсөн үйлдвэрлэл бууруулах шийдвэрийн нөлөөгөөр анхны дээд амжилтаа шинэчлэн давж, 11,200 ам.доллараас давлаа. LME-ийн гурван сарын үндсэн гэрээт зэсийн үнэ 2.5%-иар өсөж, 11,210.50 ам.долларт хүрсэн нь 10-р сарын 29-нд тогтоож байсан 11,200 ам.долларын өмнөх дээд амжилтыг давсан үзүүлэлт боллоо.

2025-11-30 00:15

2025-11-23 13:29

Баасан гарагт Токио дахь Ерөнхий сайдын өргөөний өмнө хэдэн зуун иргэн цуглан жагсаж, Ерөнхий сайд Санаэ Такайчи Тайванийн талаар сүүлийн үед хийсэн буруу мэдэгдлээ эргүүлэн авах, тайлбар өгч уучлал хүсэхийг шаардав.

2025-11-23 13:07